Pod wulkanem

1 listopada 1938 roku. Wojna domowa w Hiszpanii powoli zaczyna wygasać, czuć powoli zbliżającą się wojnę. Ale w Meksyku obchodzone jest Święto Zmarłych – jest festyn, korrida, zabawa. To tutaj przybywa Geoffrey Fermin. Kiedyś był brytyjskim konsulem, ale opuścił tą pracę. Tak samo jak jego zostawiła żona, a od tej pory towarzyszy mu jedyna towarzyszka: butelka. No i jego brat Hugh, ale nic nie jest w stanie go uratować. Teraz przyjeżdża jego była już żona.

pod wulkanem1

John Huston w latach 70. przeprowadził się do Meksyku, zafascynowany kulturą tego kraju. Być może to zachęciło go do zekranizowania powieści Malcolma Lowry’ego. Opowieść o alkoholiku w ostatni dzień jego żywota. Choć nie widać tego na pierwszy rzut oka, fatalistyczny klimat jest tutaj mocno odczuwalny. Już w czołówce widzimy czaszki, kościotrupy (jako marionetki) czy nawet diabły, ale to dopiero rozgrzewka. Dalej będzie picie, dużo picia. Gdzieś się pojawi się jeszcze trup, dziwki, bandyci. Cały czas coś wisi w powietrzu, choć sami jesteśmy rzuceni w sam koniec tej podróży. Nie wiemy, co się tak naprawdę stało ani kiedy zaczął się ten taniec z alkoholem. Fabuły jako takiej tu nie ma, jest tylko ciąg scenek, pokazujących ostateczny upadek konsula. Huston uwodzi nas za nos, ale kilka scen oraz monologów konsula zostaje w pamięci na długo. Może nie jest to aż tak depresyjny film jak „Zostawić Las Vegas”, ale uderza w podobne tony.

pod wulkanem2

Wizualnie „Pod wulkanem” jest wręcz ciepły, pełen słońca, wręcz upalny. To tylko podkreśla duszną atmosferę, która może zakończyć się tylko w jeden sposób. Nawet dźwięki sjesty nie przynoszą ukojenia. Odwiedzamy kolejne bary, knajpy, speluny, gdzie znajdują się barmani oraz inni ludzie, którzy zaczęli swój taniec. I próbujemy znaleźć odpowiedź na jedno pytanie: dlaczego? Dlaczego konsul zaczął pić? Dlaczego odrzuca miłość swojej kobiety? I dlaczego idzie na samo dno? „Piekło… to moje naturalne siedlisko” – mówi sam zainteresowany, ale to może nie wystarczyć. Ciężko wejść jest w umysł tego bohatera, co dla wielu może być ciężką barierą.

pod wulkanem4

Sytuację częściowo wynagradza jedna kreacja, która trzyma ten film za pysk. Jest to Albert Finney w roli głównej – wypalony, próbujący nieudolnie ukrywać swoje picie. Mocne wrażenie robi scena, gdy bohater gra w klasy, monolog o Piekle, podchmielone słowa o śmierci podczas imprezy czy finałowa konfrontacja. Każde spojrzenie, wypowiadane słowo i gest ma tutaj prawdziwą siłę rażenia. Nic nie pozwala zapomnieć o tej postaci. Nawet partnerująca mu śliczna Jacqueline Bisset (żona Yvonne) oraz Anthony Andrews (Hugh) stanowią tylko tło dla Finneya.

pod wulkanem3

To najbardziej – obok „W zwierciadle złotego oka” oraz „Mądrości krwi” – wymagający film w dorobku Hustona. Bardzo chłodny, wręcz męczący i nieprzyjemny niczym najostrzejszy alkohol, ale jednocześnie intrygujący. Trudna mieszanka, która na pewno wielu kinomanów podzieli.

7/10

Radosław Ostrowski

nadrabiamhustona1024x307

 

Pakt Holcrofta

To, że Robert Ludlum jest jednym z najpopularniejszych pisarzy nurtu sensacyjnego nie dziwi. Piętrowe intrygi, gdzie nie brakowało politycznych wątków, terroryzmu oraz dużej dawki akcji zapewniły mu sławę. Nic dziwnego, że te bestsellery zwróciły uwagę filmowców. Nie inaczej było też z „Paktem Holcrofta”, który może się podobać. Pod warunkiem, że nie czytaliście pierwowzoru.

Punkt wyjścia był bardzo interesujący. Pod koniec wojny w 1945 roku trzej niemieccy generałowie spisali pakt, na mocy którego ich potomkowie mieli zdecydować o wykorzystaniu ogromnej sumy pieniędzy, wykradanej armii oraz hitlerowcom od lat. Cały ten ogromny majątek zostaje zdeponowany w genewskim banku i ma on zostać wykorzystany do czynienia dobra oraz rehabilitacji uznanych za zbrodniarzy wojskowych. O dokumencie zostaje poinformowany Noel Holcroft – amerykański architekt i syn inicjatora przedsięwzięcia, generała Clausena. Tylko, że nasz bohater nie wie, że jest pionkiem w całej tej układance.

pakt_holcrofta1

„Pakt” nakręcił John Frankenheimer, dla którego lata 80. były okresem dużego kryzysu twórczego i ogromnej obniżki formy. Wiele postaci oraz punkt wyjścia całej intrygi został zachowany, ale im dalej w las, tym większe odstępstwa (co samo w sobie nigdy nie jest złe). Ale w pierwowzorze cała intryga była bardziej skomplikowana i rozbudowana, akcja była dynamiczniejsza, przenosiliśmy się z miejsca na miejsce i nie do końca byliśmy pewni komu można zaufać. Był tajemniczy morderca Timanou, neonaziści marzący o stworzeniu Czwartej Rzeszy, Odessa, Wolfschanze, próby zamachów, ukrywane dzieci nazistów oraz gra wywiadów. Tego wszystkiego w filmie… nie ma. Z jednej strony rozumiem to, bo lata 80. to nie był już czas, w którym lęk przed odrodzeniem się nazizmu był tak silny, ale zastąpienie go terroryzmem wydaje mi się chybionym pomysłem.

pakt_holcrofta2

Całość toczy się dość wolno, jest masa dialogów, elementów tajemnicy (dość szybko rozwiązywanych) oraz prób zwodzenia za nos. Tylko, że brakuje tu zarówno napięcia, wiele rzeczy zostaje niedopowiedzianych, zaś wiedza bohaterów zdobywana jest poza kadrem (wyjaśnienie następuje w scenie konferencji prasowej – mocnej i poprowadzonej do dramatycznego finału). I jest to sprawnie zrobione, z czasami nietypowymi kątami ujęć, ale to troszkę za mało.

pakt_holcrofta3

Plusem na pewno jest Michael Caine, który nawet jeśli sprawia wrażenie mocno zdezorientowanego, to pozostaje przekonujący w roli człowieka wierzącego w słuszność swoich działań, chociaż też odbiega od pierwowzoru, lecz to jest jedna z nielicznych dobrych zmian. Warto też wspomnieć Victorię Tennant jako bardzo apetyczną i sprytną Helden, którą jeszcze zmieniono w femme fatale. Cała reszta jest przyzwoita, ale nie zapada zbyt mocno w pamięć.

pakt_holcrofta4

„Pakt Holcrofta” to miejscami przegadany, wykastrowany twór, który nie wytrzymuje ani porównania z oryginalnym tworem Ludluma, ani z innymi filmami sensacyjnymi z tego okresu. Brak napięcia, dziwaczna motywacja oraz sposób działania czarnych charakterów oraz bardzo nudne tempo to kilka poważnych błędów w wykonaniu Frankenheimera. Nawet kilka scen pościgów nie jest w stanie uratować tej katastrofy.

5/10

Radosław Ostrowski