Ucieczka z Dannemory

Ile to razy widzieliśmy na ekranie filmy czy seriale opowiadające o ucieczce z więzienia? Ostatnią taką popularną produkcją było „Prison Break” o braciach Burrows. Jednak ta sensacyjna historia nie umywa się do tego, co wydarzyło się w 2015 roku w Dannemorze, stan Nowy Jork. To właśnie stamtąd uciekło dwóch zbiegów – Richard Matt oraz Dawid Sweat. I o tym opowiada miniserial stacji Showtime. Sam początek jest bardzo mylący, bo trafiamy na… przesłuchanie przez generalną inspektor pewniej niezbyt urodziwej kobiety. Jak się okazuje, pani Mitchell (zwana Tilly) pracowała jako kierownik w więzieniu, gdzie odpowiadała za szycie. Problem w tym, że wpadł jej w oko jeden z więźniów, skazany za zabójstwo gliniarz Sweat. Sytuację próbuje wykorzystać drugi więzień, Richard Matt, tworząc bardzo specyficzny trójkąt erotyczny. Powoli Matt, który potrafi załatwić różne rzeczy, postanawia uciec i prosi Sweata o pomoc.

dannemora1

Cała akcja tego serialu toczy się bardzo powoli. Może nie ospale, ale dla miłośników kina stawiającego na pościgi, strzelaniny, tutaj nie ma zbyt wiele do roboty. Bardziej twórców interesuje budowanie relacji między bohaterami, skupienie się na ich portretach oraz bardzo metodyczne podchodzenie do realizacji ucieczki. Sam plan nie powstaje od tak i już w pierwszym odcinku widzimy jego realizację. O nie, nie, nie – tak dobrze to nie ma. Czasem pojawiają się pewne komplikacje jak przeniesienie Sweata do innego bloku czy problemy zawodowe Tilly, jednak to wszystko ma swoją podbudowę i rzutuje na pewne zdarzenia. Dodatkowo jeszcze twórcy pozwalają na retrospekcje, dzięki którym poznajemy naszych bohaterów przed trafieniem do więzienia (przedostatni odcinek), dodając im głębi.

dannemora2

Nie oznacza to jednak, że mimo dość ogranej tematyki nie próbują pokazać opowieści w interesujący sposób. Bardzo ciekawie bawią się montażem, przeplatając równolegle dwie sceny (zakupy Tilly oraz tworzenie przez Matta materiału do podpalenia celi) czy wykorzystując bardzo znane przeboje jako tło. I jeszcze ta cudowna scena próbnego wyjścia sfilmowana w jednym ujęciu, gdzie kamera dosłownie obraca się dookoła. Jak tego nie oglądać bez zachwytu. A wszystko bardzo dobrze wyreżyserowane przez – uwaga, uwaga – Bena Stillera. Spodziewaliście się tego? Bo ja nie. Może troszkę sceny (spojler) na wolności mogą działać troszkę usypiająco, ale zakończenie i kilka mocnych zdarzeń powodują, że myślę o wiele cieplej na temat tego tytułu.

dannemora3

Największe wrażenie, poza świetną realizacją oraz pewną reżyserią zrobiło aktorstwo. Film bezczelnie kradnie Patricia Arquette, która jest tu nie do poznania. Jej Tilly to pozornie zwykła szara myszka, z mężem i synem, ale tak naprawdę jest bardzo niespełniona oraz z bardzo niezaspokojonym apetytem. Ona chce tylko jednego – by patrzeć na nią z pożądaniem, jak na kobietę, by być zauważaną, pożądaną. Z jednej strony chce się ją potępić, ale tak naprawdę pod koniec było mi zwyczajnie żal i wydawało mi się, że ją rozumiałem. Niezapomniana kreacja. Tak samo jak bardzo mocne kreacje Benicio Del Toro, czyli sprytnego, manipulującego Richarda Matta oraz Paula Dano w roli spokojnego, trzymającego głowę na karku Sweata. Czuć chemię między tymi postaciami, którzy dość szybko się dogadują, mimo różnic charakterów. W ogóle aktorsko jest tutaj fantastycznie, a fason trzyma zarówno David Morse (Gary Palmer), jak i cudowny Eric Lange (bardzo naiwny Lyle Mitchell) zawłaszczając drugi plan.

dannemora4

Jeśli jeszcze nie widzieliście tego serialu, to zobaczcie koniecznie. „Ucieczka z Dannemory” może nie wywraca konwencji więziennych opowieści do góry nogami, ale jest zaskakująco świeżą pozycją w tym gatunku. Angażuje, jest kapitalnie zagrany, świetnie wykonany oraz bardzo przyjemny dla oka. Nie mogłem uwierzyć, że coś takiego naprawdę się wydarzyło i można było opowiedzieć coś, co wydawało się nieprawdopodobne.

8/10

Radosław Ostrowski

Kto pod kim dołki kopie…

Stanley Yelants jest czwartym potomkiem z rodu Yelantsów, nad którym ciąży klątwa. Rodzice próbują stworzyć wynalazek do usunięcia smrodu z butów, jednak im to nie wychodzi. A żeby było mało kłopotów, to chłopak zostaje oskarżony o kradzież butów. Były one przekazane dla jednej ze szkół i spadły Stanleyowi prosto na jego głowę. Za karę zostaje skierowany do obozu Green Camp na 18 miesięcy. Tam wszyscy za karę muszą… kopać dziury w całej okolicy. Mając na celu zrobić z nich mężczyzn.

dziury1

Andrew Davis dla wielu kinomanów zawsze pozostanie twórcą kultowego „Ściganego”, czyli jednego z lepszych filmów akcji lat 90. Ale w 2003 roku postanowił zrobić film familijno-przygodowy pod szyldem Disneya, gdzie mamy dość sporą mieszankę. Opowieść ma tutaj masę poplątanych wątków, gdzie punktem wyjścia jest klątwa rodu Yelants. Masa wątków się tutaj przeplata ze sobą: historia rodziny Yelantsów miesza się z historią niejakiej Kate Barlow, która z nauczycielki zmienia się w wyjętą spod prawa bandytkę, a także przeszłością obozu. Który wcześniej był miasteczkiem z Dzikiego Zachodu. Nawet „opiekowanie” obozu zachowują się co najmniej absurdalnie, a sama historia dziwnie się gryzie ze sobą. Mieszanka westernu, kina przygodowego, familijnego oraz absurdalnego humoru dziwnie się gryzie ze sobą i za żadne skarby nie chce stworzyć spójnej fabuły. Poplątane wątki wywołują dezorientację, wszystkie postacie są bardzo kliszowe (grupa członków obozu), zaś główni źli są zbyt łatwi do odczytania.

dziury2

Reżyser próbuje ubarwić, bawi się montażem oraz zapodaje bardziej „współczesną” muzykę z gitarą akustyczną w tle. Ale to wszystko płynie, płynie i nie może kompletnie zaangażować. Broni się tylko relacja Stanleya z bardzo skrytym, wycofanym Zero. Nawet efekty specjalne (jaszczurki) wyglądają słabo, a finał jest dla mnie zbyt przesłodzony. Zbyt wiele jest tutaj zbiegów okoliczności, za mało mroku oraz dziur. Dziwne, że nikt do tej pory się nie zorientował o działalności tego obozu, bo już dawno powinien zostać zlikwidowany. Za bajkowe to cudeńko.

dziury3

Także aktorzy, choć się starają, tak naprawdę nie zapadają zbyt mocno w pamięć. Jon Voight (pan Sir) czy Sigourney Weaver (naczelnik) zwyczajnie są, choć ten pierwszy wydaje się zbyt karykaturalny do tej postaci; troszkę humoru wnosi Tim Blake Nelson (pan Pendanski). Ale tak naprawdę najlepiej prezentuje się Shia LaBeouf, dla którego był to debiut. Nie irytuje aż tak bardzo jak w późniejszej karierze, za to nadrabia swoim urokiem oraz determinacji. Jest też jeszcze Rosanna Arquette w roli tajemniczej Barlow, która wypada całkiem nieźle, choć jej przemiana jest zbyt szybka oraz szybko ta postać znika.

„Kto pod kim dołki kopie” to bardzo dziwne połączenie w dorobku Davisa, gdzie każdy z elementów nie zostaje w pełni rozwinięty. Niby western, ale zbyt prosty. Niby film przygodowy, ale nie wywołuje podniecenia. Zbyt familijnie, zbyt grzeczny oraz pozbawiony pazura.

5/10

Radosław Ostrowski

Ed Wood

Są filmowcy, którzy przechodzą do historii, chociaż nie zawsze ze względu na wysoki poziom artystyczny swoich dzieł. Kimś takim był Edward D. Wood Jr. – reżyser, producent, aktor i scenarzysta. Co można o nim powiedzieć? Był on filmowcem, który miał wszystko, oprócz i szczęścia. Każdy jego projekt był artystyczną i komercyjna klapą, jednak sama postać była na tyle interesująca, iż postanowiono nakręcić jego biografię.

ed_wood1

Początkowo reżyserem miał być Michael Lehmann, jednak projekt trafił w ręce Tima Burtona. Wydawałoby się, że ten reżyser, nie posiadający doświadczenia przy realizacji filmów biograficznych nie poradzi sobie z tą materią. Jednak Amerykanin nie tylko wszedł w klimat, ale także nakręcił jeden z najlepszych filmów w swojej karierze. Jest to zarówno próba wejścia w psychikę Wooda, pokazania jego metody pracy, ale także jest to swoisty hołd dla tego filmowca. Widać to już w czołówce filmu – na początku widzimy opuszczony dom, kamera wchodzi do środka – z trumny podnosi się mężczyzna pokrótce wprowadzający nas w film, by potem obejrzeć cmentarz, gdzie na grobach widzimy nazwiska aktorów. Całość utrzymana w czarno-białej kolorystyce, co tylko bardziej miało stworzyć klimat starego kina. I to się sprawdza – podobnie „horrorowi” muzyka tym razem napisana przez Howarda Shore’a (zastąpił Danny’ego Elfmana, z którym Burton się pokłócił).

ed_wood2

Z jednej strony jest to film o kręceniu filmów, gdzie twórca niejako jest skazany na kompromisy i uzależniony jest producentów. Oni proponują pieniądze, a w zamian proszą albo o zmiany w scenariuszu czy umieszczenie w obsadzie swoich znajomych, często pozbawionych talentu aktorskiego. Z drugiej to też trafny portret freaków, którzy zrobili karierę w telewizji – fałszywych jasnowidzów, transwestytów oraz producentów-amatorów, szukających przede wszystkim profitów. I to tutaj dochodzi do niezwykłej relacji miedzy Woodem, a zapomniana już gwiazdą horroru, Belą Lugosim. I ta znajomość jest najważniejszym wątkiem tego filmu, gdyż obaj panowie są sobie potrzebni – Wood dzięki jego obecności stara się realizować kino, a Lugosi odzyskuje dawną sławę.

ed_wood3

To, że Burton potrafi prowadzić aktorów, wiadomo od dłuższego czasu. Klasę pokazuje tutaj Johnny Depp – tym razem bez makijażu i charakteryzacji, co w przypadku filmów Burtona jest rzadkością. Wood w interpretacji Deppa to przekonany o swojej wielkości facet, który nie ma talentu za grosz, jednak pasja, pomysłowość i determinacja musi budzić podziw, choć jego dziwactwa (jest transwestytą) nie spotykają się z akceptacją jego dziewczyny (naprawdę dobra rola Sarah Jessiki Parker). Jednak największe wrażenie robi znakomita kreacja Martina Laudau w roli Lugosiego. To stary, zmęczony aktor uzależniony od narkotyków oraz swojej roli Drakuli (pierwszy raz poznajemy go, gdy kupuje… trumnę),nie radzący sobie z nowymi regułami szołbiznesu, budzi on współczucie i sympatię. Ten duet wspaniale się uzupełnia i oglądanie go na ekranie sprawia wielką przyjemność.

Burton nawet w innym gatunku potrafi być równie wspaniały jak kręcąc swoje pokręcone opowieści. Świetna biografia pokazująca człowieka, próbującego odnieść sukces. A że udało mu się go osiągnąć po śmierci, to już inna kwestia.

8/10 + znak jakości

Radosław Ostrowski

Boyhood

Dzieciństwo – czas ważny i istotny w życiu każdego człowieka, gdzie wszystko jest pierwsze, świeże, zaskakujące i nowe. Ale chyba żaden reżyser nie podszedł do tematu dzieciństwa z takim rozmachem jak Richard Linklater. Postanowił opowiedzieć o dzieciństwie i dojrzewaniu Masona na przestrzeni 12 lat jego życia.

boyhood1

W zasadzie ten film nie powinien mi się podobać, gdyż jest to ciąg nie do końca powiązanych ze sobą obyczajowych scenek, gdzie obserwujemy Masona oraz jego rodzinę. Widzimy różne wydarzenia: przeprowadzki, imprezy, spotkania z ojcem (rodzice się rozwiedli), pierwsze miłości. To zapis chwil, z którymi każdy się zetknął, ale jednocześnie jest to osadzone w konkretnej przestrzeni czasowej, co podkreśla świetnie dobrany soundtrack (Coldplay, Kings of Lion, The Black Keys itp.). Koncepcja jest intrygująca, czas trwania też robi wrażenie (ponad 2,5 godziny), jednak nie jestem w stanie dostrzec arcydzieła. Nie brakuje tutaj humoru, ciepła i czułości, przejmujemy się losami naszych bohaterów, tylko nie wiem, czegoś mi tu w tym wszystkim zabrakło. Poza pomysłem, niczego nowego tutaj nie dostajemy – zwykłe życie opowiedziane jednak w ciekawy sposób. Montaż jest tak płynny, ze trudno domyśleć się w jakim momencie jesteśmy. Jednak czegoś mi zabrakło, by nazwać to wielkim kinem, a sam sentyment oraz przypomnienie paru wydarzeń z dawnego czasu to dla mnie za malutko.

Mocny atutem jest tutaj gra aktorska – pełen naturalizmu, wiarygodności i bez specjalnego popisywania. Najbardziej błyszcza tutaj Patricia Arquette oraz Ethan Hawke w rolach rodziców – oboje nie do końca radzący sobie ze swoimi problemami, ale starają się i próbują troszkę być mentorami dla swoich dzieci. Każde z nich ma swoje mocne momenty (pożegnanie ze swoim synem – matka czy rozmowa o dziewczynach i sensie życia – ojciec) i na swój sposób odnajduje się w świecie. Podobnie radzą sobie Ellar Coltraine (Mason) oraz Lorelei Linklater (Samantha, siostra).

boyhood4

„Boyhood” ma zarówno luźną konstrukcję jak i otwarte zakończenie, które każdy z nas może sobie dopisać. Bywa nostalgiczne, zabawnie i poważnie – jak to w życiu. Jak dla mnie tylko dobre kino.

7/10

Radosław Ostrowski

Zagubiona autostrada

Ciemna noc, żółte pasy po środku i niewyraźnie oświetlona droga – ten obraz zaczyna i kończy jeden z najgłośniejszych filmów lat 90-tych, a mianowicie „Zagubioną autostradę”.

autostrada1

Sama fabuła jest dość skomplikowana. Wszystko zaczyna się w momencie, gdy saksofonista Fred Maddison słyszy w domofonie informację, że Dick Laurent nie żyje. Potem Maddisonowie zaczynają otrzymywać kasety wideo, gdzie ktoś filmuje ich dom. Na ostatniej taśmie widać, że Fred zabija swoją żonę. Mężczyzna zostaje skazany na śmierć. Ale parę dni później zamiast niego w celi pojawia się młody chłopak, Pete Dayton, który zostaje wypuszczony.

autostrada2

Jeśli po tym opisie czuje się skonsternowani i nie ogarniacie tego można wyciągnąć jeden wniosek – jest to film Davida Lyncha. Ten filmowiec zawsze prowadził grę z widownią i tworzył światy na granicy jawy i snu, ciągle inspirując innych reżyserów. Więcej fabuły nie zdradzę, bo jest skomplikowana jak pętla. Mamy tu niebezpieczną miłość, pornografię, morderstwo, gangsterów i zagadkę, której rozwiązanie wymyka się i rozgryźć potrafią tylko nieliczni. Realizacja filmu, też nie ułatwia rozwiązania – obraz bywa zniekształcony, bazuje na powtórzeniach (droga nocą, paląca się chata jak w przewijanym filmie), intrygująco wykorzystując kolorystykę (ze wskazaniem na czerwień, biel, czerń i błękit) i tworząc dość dziwaczny klimat. Mogą zdarzyć się pewne sceny zbędne (wybuch pana Eddy’ego na kierowcę, który pokazał mu środkowy palec), ale nic tu nie jest dziełem przypadku.

autostrada3

Aktorzy też są kluczem do rozwikłania zagadki, a wypadają naprawdę dobrze. Bill Pullman kojarzony głównie z roli najbardziej patetycznego prezydenta USA („Dzień Niepodległości”) lub parodii Hana Solo w „Kosmicznych jajach” tutaj tworzy dość niejednoznaczną postać Freda – zazdrośnika. Świetnie za to wypadła Rosanna Arquette jako potulna żona Freda i jako femme fatale Alice. No i w końcu trzeci w te parze Balthazar Getty – czyli Pete Dayton, który z twarzy kogoś przypomina. Jak myślicie kogo? Poza nim są dwie mocne role – stonowany Robert Blake (tajemniczy mężczyzna) i szarżujący Robert Loggia (gangster Dick Laurent).

autostrada4

Kolejna mroczna droga do ludzkiego umysłu według Davida Lyncha. Nie jestem fanem, ale bardzo go szanuję za ten film. A co wy zobaczycie na zaciemnionej drodze?

7,5/10

Radosław Ostrowski

Ciemna strona miasta

Frank Pierce jest sanitariuszem karetki pogotowia od 5 lat. Jednak od roku jest z nim coraz gorzej. Wszystko zaczęło się w momencie, kiedy podczas reanimacji zmarła kobieta. Od tej pory wszyscy, których próbuje ratować umierają, Frank zaś cierpi na bezsenność, nadużywa alkoholu i jest na skraju załamania nerwowego. A może już je przekroczył? Razem z nim spędzimy trzy noce na dyżurze.

miasto1

W zasadzie ten film mógłby się nazywać „Taksówkarz 2”, gdyby nie to, że bohater jest sanitariuszem. Takie skojarzenie nasunęło mi się po tym filmie Martina Scorsese opartego na autobiograficznej powieście Joe Connelly’ego. Nowy Jork znów jest pokazany może nie jako siedlisko zła, ale miejsce ciągłego cierpienia, które wszystkich dobija. Głównie kręcimy się po slumsach – przedawkowania narkotyków, próby samobójcze, strzelaniny – gdzie Frank jest naszym przewodnikiem. Jednocześnie reżyser próbuje wejść w psychikę naszego bohatera, który widzi zmarłych (nie, to nie „Szósty zmysł”), balansuje między jawą i snem, tworząc dość psychodeliczny klimat (przyśpieszenia, stroboskopy), który utrudnia odbiór tego filmu. Czy reżyserowi się to udało? Trudno mi powiedzieć, na pewno nie dorównuje legendarnemu „Taksówkarzowi”, gdzie Nowy Jork też nie był przyjemnym miejscem. Scenariusz w zasadzie nie istnieje, to zbiór luźnych scenek, w których przewija się Frank i jego koledzy, dla których ta praca doprowadza do obłędu, gdyż tylko w ten sposób można to przeżyć. Trochę pomaga w tym też dość wisielczy humor. Będzie na pewno zmęczeni, może nawet znużeni i wyczerpani, jednak Scorsese stworzył kawałek niezłego kina.

miasto2

Sprawę ratują aktorzy. Nie jestem specjalnym fanem Nicolasa Cage’a, ale w tej roli aktor sprawdza się idealnie. Jest zmęczony (stępiały wzrok, czerwone oczy i lekko osłabiony głos), balansujący na krawędzi rzeczywistości i wiemy tylko jedno: lepiej już nie będzie. Partnerujący mu John Goodman, Tom Sizemore i Ving Rhymes jako jego koledzy wypadają bardzo przekonująco, tworząc dość pokręcone postacie. Jest jeszcze Rosanna Arquette jako Maria, córka jednego z pacjentów Franka, która jest tak samo zmęczona jak Frank – kiedyś ćpała, teraz cierpi i szuka kontaktu. Mocna kreacja.

Nie jest to film łatwy, lekki czy przyjemny. Klimatem próbuje dorównać „Taksówkarzowi” i tak samo męczy. Tylko dla wytrwałych.

6/10

Radosław Ostrowski