Player One

Kiedy ostatni raz Steven Spielberg zrobił film, który nie miał być celem dla Amerykańskiej Akademii Filmowej? Zamiast opowieści na ważny i poważny temat, tylko czysto rozrywkową produkcję? Dla mnie takim filmem była animacja „Przygody Tintina”, jednak jest jeden tytuł przeze mnie przeoczony do teraz. Czyli adaptacja „popkulturowego świętego Graala” (według marketingu) autorstwa Ernesta Cline’a „Ready Player One”.

Akcja dzieje się w roku 2045, kiedy ludzie coraz więcej czasu spędzają w wirtualnej rzeczywistości, bo świat to szara, smutna jak p***a okolica niczym z podręcznika do tworzenia dystopii. Najbiedniejsi mieszkają w „stożkach”, bogacze radzą sobie w o wiele bardziej zamożnych dzielnicach. Ale wszyscy większość czasu spędzają w OASIS. Co to za miejsce? To wirtualna gra multiplayerowa, uruchamiana na specjalnych goglach, gdzie możesz robić… w zasadzie wszystko. Od grania w kasynach przez strzelanie, jeżdżenie po zdobywanie artefaktów. Grę stworzył James Halliday (Mark Rylance w dziwnej fryzurze) z Ogdenem Morrowem (Simon Pegg), lecz ich drogi się rozeszły, zaś informatyczny geniusz zmarł parę lat wcześniej. Jednak zostawił pewną szansę na przejęcie kontroli, wręcz otrzymanie gry w spadku. Trzeba znaleźć easter egga (ukryte jajko), schowanego gdzieś w grze, lecz by go otworzyć trzeba znaleźć trzy klucze. Proste? Jak ustawa sejmowa, dzięki paru wskazówkom, ale od śmierci twórcy nie udało się tego nikomu dokonać. Wielu próbuje w tym wredna (bo zawsze musi być taka) korporacja Innovative Online Industries pod wodzą Nolana Sorrento (Ben Mendelsohn).

Jednak jest jeden śmiałek, którego losami się bardziej interesujemy. To niejaki Wade Watts (Tye Sheridan), mieszkający u swojej ciotki w Columbus, stan Ohio. Tu jest totalna bida z nędzą, rodzice nie żyją, zaś w „prawdziwym” świecie nie ma tu dla niego nic. Ale w OASIS ma paru kumpli: specjalizującego się w naprawach Aech (Lena Waithe), Daito (Win Morisaki) oraz Sho (Philip Zhao). Sam chłopak (jako Parzival) obsesyjnie próbuje rozgryźć zagadki i znaleźć klucze. Wtedy pojawia się niejaka Art3mis (Olivia Cook), w której nasz heros się zakochuje. Ale to jej obecność doprowadza do przełomu w poszukiwaniach.

Może i Spielberg jest wiekowo dziadkiem, jednak nadal ma w sobie bijące serducho młodzieniaszka. Sama historia jest dość prosta, przypominająca konstrukcją grę komputerową. Jest główny quest, parę pobocznych postaci oraz główny zły do pokonania. A że pod awatarem może ukrywać się praktycznie każdy, poziom zaufania spada, dodatkowo podbijając napięcie. Wszystko przy okazji jest wręcz przeładowane ilością odwołań i odniesień do popkultury wszelkiej maści – głównie do lat 80. – filmów, gier komputerowych, nawet komiksów. Nie wszystkich da się wyłuskać, choćby było się strasznie skupionym czy oglądało film klatka po klatce. Trudno oderwać oczy od imponujących efektów specjalnych (szczególnie fotorealistycznych scen z przeszłości Hallidaya oraz pewnego hotelu ze znanego horroru), bardzo dynamicznych scen akcji w rodzaju brawurowego wyścigu samochodowego czy finałowego starcia w zamku, mieszanki znanych hitów (Van Halen, Bee Gees, New Order) oraz epickiej muzyki mistrza Alana Silvestri. Jest to zarówno miłość do szerokiej popkultury, ale także pewien dystans do niej. Oraz standardowa – jak na mistrza Spielberga – opowieść o dojrzewaniu do odpowiedzialności, sile przyjaźni i walce o idealizm. Nadal to działa.

Można się trochę przyczepić, że całość bywa czasami zbyt intensywna, niektóre postacie drugoplanowe w zasadzie są ledwo naszkicowane, zaś przesłanie brzmi lekko dydaktycznie oraz naiwnie (żyć trzeba tu i teraz, zaś świat wirtualny może być odskocznią, lecz niczym więcej). Jednak „Player One” nie wydaje się być wyrachowaną zagrywką staruszka, próbującego udawać jaki jest cool. Także aktorzy wypadają co najmniej bardzo solidnie. Tye Sheridan jako Wade/Parzival może początkowo wydawać się troszkę sztywny, lecz z czasem zaczyna nabierać rozpędu jako outsider i komputerowy nerd. Pełna uroku Olivia Cooke jako tajemnicza Art3mis kradnie serce swoją zaradnością oraz determinacją, tworząc całkiem niezły duet z Sheridanem. Jednak na drugim planie wybija się pełen ciepła Mark Rylance (Halliday), niepokojący Ben Mendelsohn (prezes Sorrento) oraz robiący trochę za comic reliefa T.J. Miller (iRok).

Po okresie solidnych i porządnych filmów Spielberg wraca do swojego czarowania swoją wyobraźnią. „Player One” ma w sobie ducha kina nowej przygody, lecz w kompletnie zmienionym opakowaniu, na większą skalę. To nadal kino pełne pasji, odrobiny szaleństwa oraz potrafiące cuda.

7,5/10

Radosław Ostrowski

Bar dobrych ludzi

Filmy oparte na wspomnieniach to jedno z takich zadań nie należących do łatwych. Wszystko zależy od samego materiału, ale też od podejścia reżysera – czy trafi z emocjami, czy może za bardzo złagodzi całą opowieść. Jak ze wspomnieniami J.R. Moehringera poradził sobie znany reżyser George Clooney?

Akcja toczy się na przedmieściach Nowego Jorku lat 70. i 80., kiedy młody J.R. razem z matką trafiają do domu dziadków. Zawsze tam trafiają, gdy jej cokolwiek nie wychodzi – z facetem, pracą itd. Ojciec chłopaka pracuje jako radiowy DJ, lecz rodziną przestał się interesować. W samym domu jest od groma kuzynów, kanalizacja nie działa, zaś chłopak w zasadzie nie ma planu na przyszłość. O braku kogoś, kto mógłby być substytutem ojca nawet nie wspominam. Ale od czego jest wujek Charlie – właściciel miejscowego baru Dickens. Mężczyzna próbuje stać się dla chłopaka mentorem i dokonuje jeszcze jednej rzeczy. Mianowicie zaraża go miłością do literatury, co mocno naznaczy jego dalszą drogę.

Brzmi jak potencjalnie interesujący coming-of-age o chłopaku szukającym swojego miejsca na ziemi. Niby widzieliśmy takich historii tysiące, więc trudno oczekiwać jakiegoś zaskoczenia. Ale chciałoby się więcej z tej historii wycisnąć. Bo ile tu jest motywów do złapania: nagła choroba matki, budowana relacja J.R. z wujkiem, próby znalezienia ojca, odkrycie swojej tożsamości, pierwsza (nieudana) miłość, próba znalezienia pracy, kumple ze studiów. Jeszcze jest sam bar i jego bywalcy z barwnymi życiorysami, których chciałoby się lepiej poznać. Aż się prosi o soczystą opowieść, gdzie „barowe” mądrości o życiu w USA zostałyby skonfrontowane z rzeczywistością.

Niestety, to wszystko sprawia wrażenie historii z ledwo liźniętymi wątkami i nie angażuje tak jak mógłby. Brakuje tu kompletnie emocji, choć jest parę zabawnych momentów oraz dialogów. W tle jeszcze gra muzyka z lat 70., co pomaga w budowaniu klimatu. Ale to wszystko za mało, by w pełni zaangażować. Wyjątkiem są tak naprawdę wszystkie sceny z grającym wujka Benem Affleckiem. Aktor fantastycznie tworzy postać żyjącego według własnych zasad i trzymający się swoich mądrości. Równie przekonujący jest sam J.R., będący także narratorem (głos z offu to Ron Livingston), grany przez Daniela Ranieriego oraz Tye’a Sheridana. Parę minut ma też Lily Rabe (matka) oraz – zawsze mile widziany przeze mnie – Christopher Lloyd (dziadek).

Coś mam ostatnio pecha do filmów, bo „Bar dobrych ludzi” jest produkcją niedogotowaną. Z jednej strony bardzo sympatyczną, przy której miło się spędza czas. Z drugiej zaś czuć, że najciekawsze rzeczy są głębiej zakopane, bez szansy na coś głębszego, mocniejszego, interesującego. Innymi słowy, zmarnowany potencjał.

6/10

Radosław Ostrowski

Hazardzista

Czasami jest tak, że jak się idzie na film konkretnego reżysera, to mniej więcej wiadomo czego oczekiwać. Taki jest na pewno przypadek Paula Schradera – filmowca znanego przede wszystkim jako scenarzysta „Taksówkarza”, „Wściekłego byka” czy „Ostatniego kuszenia Chrystusa”. Schrader lubi budować przede wszystkim portrety psychologiczne postaci albo zwichrowanych/naznaczonych przeszłością bohaterów albo wszelkiej maści outsiderów, wchodząc w najmroczniejsze zakamarki umysłu.

Bohaterem „Hazardzisty” jest niejaki William Tell (Oscar Isaac), który na pewno nie jest spokrewniony z Wilhelmem Tellem. Jak sam tytuł mówi, gra w kasynie, a dzięki liczeniu kart radzi sobie więcej niż dobrze. Na tyle, by dalej grać, lecz nie na tyle, by rzucać się w oczy – taki everymen w skórzanym garniaku, ciągle w drodze, od hotelu do hotelu, od kasyna do kasyna. Nie brzmi to jak coś ekscytującego, jednak dwie osoby zmieniają jego życie. Pierwszą jest młody chłopak, Circ (Tye Sheridan), którego poznaje podczas konferencji dotyczącej form przesłuchań z wykładem majora Gordo (Willem Dafoe). Drugą osobą jest niejaka La Linda (Tiffany Haddish) – prowadząca tzw. stajnię, czyli szukająca najlepszych pokerzystów do grania w turniejach.

Dlaczego te dwie postacie są dla niego tak istotne? Chłopak chce zemsty na majorze i zna przeszłość Tella, o której on nie chce mówić (czyli brutalne przesłuchiwanie więźniów), druga widzi w nim potencjał na zawodowca. Co z tego wyjdzie, można mniej więcej się domyślać, jednak Schradera nie interesuje intryga czy droga ku gatunkowym schematom. „Hazardzista” to kolejny character-driven story z samotnikiem szukającym odkupienia/potępienia w roli głównej. A reżyser cały czas lawiruje między budowaniem portretu psychologicznego oraz relacji między trójką bohaterów. Jednocześnie mamy barwnie oraz przekonująco pokazane środowisko pokerzystów, a także pokazanie całej filozofii gry. Że skupia się na czekaniu oraz analizowaniu pozostałych graczy.

Wszystko to wydaje się być zrobione staroszkolnie, jednak Schrader potrafi wizualnie zaskoczyć. I nie chodzi o ascetyczne ujęcia w motelu czy skupieniu na detalach, ale też zmianą formy. Dobitnie pokazują to rzadkie momenty retrospekcji (sceny w więzieniu są filmowane kamerą 360 stopni, gdzie środek jest bardzo mocno zaokrąglony czy wplecenie archiwalnych ujęć) czy pokazywanie wielu istotnych wydarzeń poza kadrem. Wszystko to buduje typowy dla Schrader mroczny klimat, pokazując świat w bardzo nihilistycznych barwach, mimo kolorowo wyglądających kasyn oraz ich wnętrz. Pewną nadzieję daje zakończenie, choć to tylko podejrzenie.

To, co absolutnie mnie zauroczyło w tym filmie, jest w aktorstwie oraz relacjach między tą trójką. Niespodzianką była dla mnie Tiffany Haddish jako bardzo rozgadana i pewna siebie La Linda, która sprawia wrażenie twardo stąpającej po ziemi. Choć ma pewną tajemnicę oraz czuję mięte do Tella. Równie dobrze prezentuje się Tye Sheridan, czyli Circ przez „c”- młody, narwany, pozbawiony w zasadzie celu życiowego chłopak. Poza zemstą, do której nie jest zbyt dobrze przygotowany i stracił złudzenia. Jego relacja z Tellem powoli zaczyna przypominać ojcowsko-synowską, choć jest pewna mocna wolta. Ale tak naprawdę to wszystko trzyma w ryzach Oscar Isaac, tworząc prawdopodobnie najlepszą rolę w swojej karierze. Tell to w zasadzie typowa postać Schradera – samotnik z mroczną tajemnicą, żyjący w pewnego rodzaju limbo. Na zewnątrz bardzo opanowany, spokojny, wręcz kalkulujący kolejne ruchy na stole, ale środek pełen jest demonów, poczucia winy oraz mechanicznie wykonywanych rytuałów (zakrywanie wszystkich rzeczy w motelowym pokoju prześcieradłem i zawiązywanie ich sznurkiem). Raz tylko pozwala sobie na wybuch, przez co ma on potężną siłę rażenia. Bardzo złożona, oszczędnie prowadzona i pociągająca kreacja.

„Hazardzista” nie jest w zasadzie niczym nowym dla osób znających dorobek Paula Schradera, ale jest to zbyt dobrze zrealizowane, by to zignorować. Mroczny, potrafiący trzymać mocno za gardło thriller psychologiczny z absolutnie rewelacyjną rolą Isaaca.

8/10

Radosław Ostrowski

Mroczny zakątek

Libby Day jest samotną kobietą mieszkającą w zaśmieconym domu pełnym szpargałów i śmieci. I nic więcej w życiu nie robi. To znaczy, wcześniej napisała książkę i utrzymywała się z darowizn. Życie kobiety zmieniło się, gdy jako 7-latka straciła matkę i siostrę, a jej brat został skazany na dożywocie za ich zabójstwo. 25 lat później dostaje ofertę – spotkanie za pieniądze, by opowiedziała o tych makabrycznych zdarzeniach. Tym razem jednak osobnikiem jest niejaki Lyle, członek grupy zrzeszającej byłych gliniarzy, prawników, detektywów i pasjonatów, rozwiązujących na własną rękę rozwiązują morderstwa. Wierzą, że jej brat jest niewinny i mają trzy tygodnie na wyjaśnienie sprawy, bo inaczej akta pójdą na przemiał. Libby, mimo braku wątpliwości co do winy braciszka, zgadza się pomóc.

mroczny_zakatek1

Gillian Flynn po adaptacji swojej powieści „Zaginionej dziewczyny” stała się atrakcyjna dla filmowców. Tym razem z jej książką zmierzył się Francuz Gilles Paquet-Brenner, znany dzięki filmowi „Klucz Sary”. „Mroczny zakątek” to thriller, w którym bohaterka musi zmierzyć się z rodzinną tajemnicą, kłamstwami oraz własnymi uprzedzeniami. To Libby jako dziecko wskazało na brata i ta przeszłości budzi w niej demony. Reżyser bardzo powoli odkrywa elementy układanki, serwując retrospekcje rzucające światło na dawne wydarzenia. Satanizm, niechciana ciąża, narkotyki, długi – sytuacje wydają się dramatyczne i poważne, jednak prawdę mówiąc mniej angażuje niż się to wydaje. Niby jest suspens (sceny, gdy mała Libby ucieka i widzimy to jej oczami czy finał), ale to wszystko spływa jak po kaczce. Intryga sprawia wrażenie przekombinowanej i udziwnionej na siłę, z masą niesprzyjających splotów okoliczności.

mroczny_zakatek2

Realizacja technicznie jest solidna, zwłaszcza zdjęcia prezentują niezły poziom, ale całość jest tak naprawdę warta uwagi ze względu na świetną Charlize Theron w roli Libby. Obojętnej, pogubionej, samotnej, ukrywającej się pod maską szorstkiej kobiety. Drugim zaskoczeniem jest Chloe Grace Moretz, bardzo dobrze radząca sobie w roli manipulującej Diondry. Reszta obsady jest przyzwoita i trzymająca fason.

mroczny_zakatek4

„Mroczny zakątek” miał zadatki na bycie dobrym thrillerem, jednak czegoś tutaj zabrakło i niespecjalnie zostaje w pamięci. Do końca nie wiadomo, co nie zagrało. Zaledwie przyzwoita robota.

6/10

Radosław Ostrowski

Uciekinier

Na wyspie nad rzeką Mississippi mieszka dwóch chłopaków: Neckbone i Ellis. Prowadzą dość spokojne życie, pomagają swoim przy połowie ryb i pereł. Ale to zmienia się w momencie, gdy przypadkowo trafiają na ukrywającego się mężczyzny, Muda. Prosi chłopaków o pomoc, bo chce uciec ze swoją dziewczyną na łodzi, za co chłopaki dostaną pistolet.

uciekinier1

Jeff Nichols, choć nakręcił raptem dwa filmy, został uznany za objawienie kina amerykańskiego. „Uciekinierem” tylko to potwierdza. Film jest mieszanką dramatu, romansu, kryminału i opowieści o męskiej przyjaźni oraz przygodzie. Osadzenie tego na południu USA buduje dość interesujący klimat, zaś plenery wyglądają pięknie. Z jednej strony reżyser opowiada o sile męskiej przyjaźni, inicjacji i wchodzeniu w dorosłość, ale z drugiej mamy dość zgrabnie poprowadzona intrygę, gdzie jednak wątek kryminalny nie jest najważniejsze. Ważne są tutaj stracone złudzenia, niespełniona miłość i rozczarowanie w ogóle dziewczynami, które wpędzają tylko w kłopoty. Wszystko jest bardzo pomysłowo opowiedziane, z dobrymi dialogami oraz trzymającym w napięciu finałem (strzelanina), pokazując przy okazji świat, który odchodzi, gdzie liczą się pewne wartości (praca, przyjaźń, lojalność).

uciekinier2

Jednak to wszystko nie byłoby takie ciekawe, gdyby nie obsada. Po raz kolejny zaskakuje Matthew McConaughey. Jego Mud to zbieg, który sprawia wrażenie zakochanego i ukrywa się przed światem. Dla chłopaków staje się wzorcem i fascynuje ich. I wierzymy mu. Debiutujący na ekranie Tye Sheridan (Ellis) i Jacob Lofland (Neckbone) są po prostu świetni. To są oddani i lojalni wobec siebie kumple, poza tym to z ich perspektywy poznajemy całą historię. Poza nimi na drugim planie błyszczy Reese Witherspoon (Juniper, która straciła złudzenia i próbuje żyć normalnie) oraz Sam Shephard (tajemniczy Tom Blankenship).

Nichols kolejny raz potwierdził swój nieprzeciętny talent. Mieszanka gatunkowa, która przykuwa uwagę i fascynuje.

8/10

Radosław Ostrowski