Jaskiniowiec

Jak myślicie, kiedy powstała piłka nożna? Stworzyli ją Chińczycy czy Anglicy? Prawda jest jeszcze bardziej szokująca, bo już pierwsze mecze zaczęto grać w czasach prehistorycznych. Gdzieś w okolicach Łodzi, podczas pory obiadu, gdy ludzie i dinozaury się naparzały, na ziemię spadł meteor. Jednak zamiast zmieść wszystko w pył, przyniósł małe, okrągłe coś. Ponieważ było gorące i nie można było dotykać rękoma, zaczęli używać nóg. Tak zaczęto grać w piłkę nożną.

jaskiniowiec1

Jednak nowy film studia Aardman nie jest filmem naukowym, opartym na faktach. Ale właściwa akcja toczy się wiele wieków później. Poznajcie Douga – młodego chłopaka z plemienia jaskiniowców, będących dość prymitywnym stadem. A ich spokojne życie – pełne polowania na króliki –  w dolinie, otoczonej wulkanami, zostaje brutalnie przerwane przez ludzi bardziej rozwiniętych pod wodzą lorda Knuta. Chłopakowi udaje się zwiać, ale przez przypadek trafia na murawę piłkarską. Tam decyduje się zawrzeć umowę w sprawie doliny: jak on wygra z Realem Bronzio, dolina zostaje dla Douga i jego ludzi.

jaskiniowiec2

Sam pomysł na tą opowieść może wydawać się bardzo prosty, bo zrobienie filmu sportowego nie jest niczym trudnym. Mamy walkę drobnej drużyny, bez wsparcia, zaplecza kontra wielkich gwiazdorów pod wodzą prezesa-cwaniaka, który jest bardziej chciwy niż Scrooge. Wynik oczywisty do przewidzenia? Tak, ale kumple z Aardman potrafią zaangażować, a przeszczepienie znanej nam rzeczywistości do kompletnie innej epoki staje się źródłem dowcipu. Każde wejście kurczaka pocztowego (mieszanka poczty głosowej z gołębiem), małe krokodylki jako spinacze czy niekonwencjonalny trening to przykład dowcipu pierwszego sortu. Do tego wszystko zrobione w typowym dla tego studia plastelinowym stylu (odcinając się od „Artura ratuje Gwiazdkę”), wyróżniając go z tłumu innych filmów animowanych. Zderzenie to pokazuje, że nie można się cofnąć przed postępem i jedynie rozwój, korzystanie z nowych wynalazków może dać szansę na przetrwanie.

jaskiniowiec3

Z drugiej strony nie można pozbyć się – przynajmniej na początku – pewnej wtórności wobec poprzednich dokonań studia pod wodzą Nicka Parka. Nadal mamy kluczowego bohatera zwierzęcego (tutaj świnka Maciorek zamiast psa Gromita), młodego idealistę zderzonego z rzeczywistością, drobnego złodziejaszka ekranu na trzecim planie (królik). Ale im dalej w las, tym bardziej „Jaskiniowiec” zaczyna nabierać rumieńców, zabawa jest przyjemniejsza, a żarty coraz lepsze.

jaskiniowiec4

Także polska wersja językowa jest zrobiona porządnie. Nie może jednak być inaczej, jeśli całą akcją kieruje Bartosz Wierzbięta, który nie tylko przetłumaczył dialogi, ale także wyreżyserował całość. I słucha się tego z dużą frajdą. Także głosy są bardzo dobre. Świetnie się sprawdził Paweł Ciołkosz w roli Douga, troszkę przypominając Artura z poprzedniego filmu Aardmana, ale też troszkę bardziej ekspresyjny. Również bez zarzutu spisuje się Krzysztof Dracz w roli lorda Knuta, będącego mieszanką sprytu z lękiem przed żoną oraz niemieckiego akcentu. Nie można nie wspomnieć też o Janie Kulczyckim (wódz Kieromir) czy Marcie Dobeckiej (ambitna Guna, pomagająca Dougowi), tworzącymi bardzo wyraziste kreacje.

„Jaskiniowiec” to zaskakująco dobry film sportowy, mimo grania znaczonymi kartami. Historia wsysa, jest wiele dowcipu (zwłaszcza teksty komentatorów sportowych czy dwuznacznych aluzji w przedstawieniu zawodników Realu Bronzio), a animacja wygląda uroczo, mimo wtrącanych komputerowych efektów w postaci wybuchów wulkanów. Niemniej to smakowita porcja kina, idealnie pasująca do Mundialu.

7,5/10

Radosław Ostrowski

Artur ratuje Gwiazdkę

Jaki jest św. Mikołaj, to każdy wie. Gruby, stary, z saniami pełnymi reniferów. Ale kiedy to było: dzisiaj Mikołaj zasuwa statkiem kosmicznym o wyglądzie USS Enterprise ze „Star Treka”, elfy są sprawnie wyszkolonymi komandosami do specjalnych zadań, zaś renifery i sanie odstawiono jako relikt przeszłości. Ma też rodzinę: starego ojca, żonę oraz dwóch synów: odważnego, pewnego siebie Steve’a (dowódca) oraz troszkę niezdarnego, lecz wierzącego w Święta Artura (dział listów). I to on musi dokonać niemożliwego, gdyż jeden prezent zaginął. Dla Steve’a to mały błąd, zaś Mikołaj (Malcolm) jest tylko figurantem. Tylko Arturowi zależy na dostarczeniu prezentu małej Gwen z Konrwalii. W misji postanawia pomóc mu dziadek.

artur_christmas1

Studio Aardman kierowane przez Nicka Parka oraz Petera Lorda znane jest z tworzenia animacji za pomocą plasteliny. Jednak nakręcony w 2011 roku „Artur” powstał za pomocą obecnego standardu, czyli animacji komputerowej, która na szczęście nie oznaczała pogorszenia jakości czy zmiany klimatu. Ta wariacka historia to kolejny przykład tego, co tak naprawdę znaczą święta, a wszystko z perspektywy rodziny Mikołaja, która – jak każda zresztą rodzina – ma swoje żale i pretensje, gdzie dochodzi do zderzenia tradycji z nowoczesnością. Czy prezenty powinny być wręczone za pomocą sani czy za pomocą nowoczesnej technologii? Co jest ważniejsze w profesji Mikołaja: techniczna perfekcja oraz sprawna organizacja czy dobre serca i poczucie odpowiedzialności za każde, KAŻDE dziecko na świecie? No i kto przejmie schedę po starym Mikołaju?

artur_christmas2

Sama animacja jest po prostu świetna, chociaż postacie wyglądają bardziej ludzko niż zwykle, a zwierzęta są przeurocze. Sam początek, czyli akcja dostarczania prezentów wygląda niczym rasowy film akcji z Tomem Cruisem, zaś elfy wykonują różne salta i piruety godne prawdziwych twardzieli, by dostarczyć prezent niezauważeni. Także budynki, dość umowny krajobraz oraz szybkie ruchy zasługują na szczególną uwagę. Wszystko jeszcze płynnie zmontowane, podkreślone świetną militarno-świąteczną muzyką oraz trzymającym mocno w napięciu finałem. Twórcy bardzo mocno przypominają na czym ma polegać magia Świąt, która wydaje się w rozpędzonym świecie zanikać. Chodzi o potrzebę bliskości, silnych więzach oraz wspólnym działaniu. Proste przesłanie, ale nie podane w nachalny, wręcz dosadny sposób. Do tego okraszone odrobinę złośliwym humorem (polskie tłumaczenie trzyma fason), miejscami szalonych sytuacji (Artur i sanie wzięte za… UFO przez rednecka oraz pościg sił ONZ) dodaje tylko uroku.

artur_christmas3

Polska wersja językowa cierpi na jeden poważny błąd: brak tłumaczenia angielskich napisów zarówno opisujących czas i miejsce obecnej akcji, jak i finałowych scen. To duże niedopatrzenie, które dla dzieci (i nie tylko) będzie poważnym utrudnieniem. Za to głosy, to już jest naprawdę wysoka półka. Kapitalny jest Paweł Ciołkosz jako Artur, którego energia, naiwność i nieporadność tworzą dziwaczne połączenie uroczego, lecz zdeterminowanego chłopca, ciągle wierzącego w magię Świąt. Nawet chwila zwątpienia oraz (na szczęście chwilowego) załamania odegrana jest bez cienia fałszu. Także Tomasz Borkowski w roli twardego, pełnego technologicznych gadżetów Steve’a, sprawdza się bardzo dobrze. Ale szoł kradnie Tomasz Grochoczyński w roli lekko starego, konserwatywnego dziadka, próbującego na początku udowodnić swoje racje, z czasem staje się istotnym sojusznikiem Artura w jego misji.

artur_christmas4

W ostatnich latach było wiele filmów okołoświątecznych, lecz żaden nie zbliżył się poziomem do „Artura ratującego Gwiazdkę”. Bardzo ciepłego, zabawnego oraz radosnego filmu pokazującego prawdziwą magię oraz siłę Świat Bożego Narodzenia, gdzie prezenty, dania i choinka powinny być tylko dodatkami dla najbliższych. Cudne, poruszające kino.

8/10 + znak jakości

Radosław Ostrowski