Cud na 34. ulicy

Czy wierzycie w cuda? Że zdarzają się rzeczy, których nie da się wytłumaczyć w żaden sensowny, racjonalny sposób? Dzisiaj, kiedy wszystko przyjmujemy w sposób racjonalny, wręcz naukowy, siła wyobraźni czy pewnego rodzaju naiwności wydaje się balastem. Zwłaszcza gdy dotyczy to postaci tak znanej jak św. Mikołaj. Taki prawdziwy, a nie żaden przebieraniec. Co by było, gdyby ta postać pojawiła się w prawdziwym świecie?

O tym postanowił opowiedzieć w 1947 roku George Seaton. Bardziej znana jest u nas wersja z 1994 roku, gdzie główną rolę zagrał Richard Attenborough, choć jest troszkę słabszy. Bohaterem obu jest niejaki Kris Kringle – starszy pan, z bardzo długą brodą oraz laską. Taki człowiek, którego mija się na ulicy i nie rzuca się mocno w oczy. Ale kiedy go poznajemy, chodzi na ulicy przed świąteczną paradą, organizowaną przez jeden z większych sklepów. Kiedy zwraca uwagę, że mający wystąpić w niej Mikołaj jest mocno podchmielony, organizatorka – pani Walker – prosi Kringle’a o zastępstwo. Efekt jest tak imponujący, że mężczyzna zostaje zatrudniony jako Mikołaj w sklepie. I to zaczyna wywoływać zamieszanie u samej pani Walker, jej córce oraz samym Kringle’u, który naprawdę uważa się za św. Mikołaja.

cud na 34 ulicy1

Oglądając film Seatona łatwo można dostrzec kilka rzeczy. i nie chodzi tylko o czarno-białą kolorystykę, ale o wręcz śladową ilość świątecznych dekoracji. Nie ma w ogóle śniegu, jest parada, choinki, zaś w tle jako muzykę wykorzystano „Jingle Bells”. Więc pozornie trudno mówić o świątecznym klimacie, zdominowany przez komercjalizację, szał zakupów oraz troszkę gonieniem za kasą. A czy to powinno się w tym okresie liczyć? Do tego mamy zderzenie Kringle’a z panią Walker oraz jej córką, które bardzo twardo stąpają po ziemi. Dziewczynka jest tak poważna, że wydaje się znać odpowiedzi na wszelkie pytania, a gry oparte na udawaniu uważa za niepoważne i głupie. Wiarę zastępują fakty, a rozum wydaje się panować nad emocjami.

cud na 34 ulicy2

Jeszcze bardziej ten motyw wybrzmiewa w momencie, kiedy Kringle staje przed sądem. Kwestia tego, czy mężczyzna naprawdę jest św. Mikołajem czy nie, ale reprezentowane przez niego wartości. Dbanie o dobro dziecka, empatia, dar wyobraźni – coś, co w dzisiejszym świecie jest rzadkością. Jak się zachowywać w tym zwariowanym świecie? Może odpowiedź wydaje się troszkę naiwna, ale reżyser jest w tej naiwności szczery. Troszkę pod tym względem przypomina Franka Caprę, tworzącego w zbliżonym tonie.

cud na 34 ulicy3

Co sprawia, że mogę uwierzyć w tą historię? Poza dobrze napisanym scenariuszem z paroma ciętymi dialogami oraz bardzo dobrą reżyserią jest to zdecydowanie aktorstwo. Absolutnie rewelacyjny jest Edmund Gwenn w roli Kringle’a, który dobroć ma niejako wypisaną na twarzy. Widać jak ma duży ma wpływ w scenach rozmów z dziećmi czy w duecie z Natalie Wood (Susan). Nie umiem opisać zachwytu nad tą kreacją, bez której ten film rozleciałby się w szwach. Równie udane występy zalicza skontrastowany duet Maureen O’Hara (racjonalna, szczera do bólu Doris Walker)/John Payne (mecenas Fred Gailey) czy dość antypatyczny psychiatra w wykonaniu Portera Halla.

Najbardziej zaskakujący jest fakt, że mimo lat ten „Cud” trzyma się po prostu świetnie. Jest troszkę naiwny, ale jednocześnie ciepły, bez nachalnego serwowania banałów. Jak udało się zachować magię po tylu latach? Sami się przekonajcie i sprawdźcie.

8/10

Radosław Ostrowski

Asia – Silent Nation

Silent_Nation

Na kolejny album zespołu Asia trzeba było poczekać aż trzy lata. Tym razem do duetu John Payne/Geoff Downes dołączyli gitarzysta Guthrie Govan i perkusista Chris Slade. W tym składzie powstał „Silent Nation” (najdłuższa nazwa płyty w dorobku tej grupy), a produkcją zajął się sam Payne. I jaki jest efekt?

Nadal słychać, że to Asia (klawisze Downesa, podniosłe refreny – świetnie zaśpiewane i nakładające się głosy), choć gitara elektryczna brzmi tutaj jakby mocniej i ostrzej (bardziej rockowe „Long Way Home”), ubarwiając popowo-elektroniczne brzmienie (środkowa część „What About Love”, bluesowy „Midnight” ze świetnym basem oraz orientalną gitarą pod koniec), które zawsze dominowało w dorobku tej grupy. Nie brakuje tutaj nastrojowych piosenek („Blue Moon Monday” z delikatnymi zwrotkami i mocniejszymi refrenami oraz pięknym mostkiem, tytułowa kompozycja z basem, fortepianem i smyczkami oraz zapętlającymi się gitarami w refrenach czy „Ghost in the Mirror”, napisane przez byłego członka Yes, Billy’ego Sherwooda). Innymi słowy, nie ma tutaj niczego zaskakującego, choć elementy progresywne są dość mocno zaznaczone (imitacja średniowiecznych dźwięków w „Gone Too Far” czy chóralny wstęp do „Darkness Day”).

Payne jako wokalista radzi sobie dobrze, teksty nie należą do prostackich i brzmi to naprawdę dobrze. Asia poniżej pewnego pułapu po prostu nie schodzi. Jednak dla Johna Payne’a to był ostatni album, gdyż postanowiła powrócić w dawnym stylu. Ale to temat na inną opowieść.

7/10

Radosław Ostrowski

Asia – Aura

Aura

Po eksperymentalnej płycie napisanej do filmu w Asii ostali się tylko Payne i Downes. Do nagrywania każdego utworu pozapraszali masę gości (m.in. gitarzystów: Guthrie Govana, Elliota Randalla, perkusistów: Vinnie Colaiutę czy Michaela Sturgisa) i tak powstał album „Aura” (powrót do nazywania albumów słowem na A). Jaka jest tutaj wydzielana aura?

Pozornie jest jak zawsze, czyli melodyjnie, gitarowo, klawiszowo i podniośle. Dla mnie najciekawsze były instrumentalne popisy Downesa, którego dźwięki klawiszy nakładały się na siebie tworząc naprawdę piękną aurę (imitacja średniowiecznych instrumentów w „Wherever You Are”, organy w „Ready to Go Home” czy przyśpieszenia w „Forgive Me”), a gitara elektryczna czasami robiła mocniejsze riffy, choć czasem zagra i delikatnie (tu najlepiej wypada Steve Howe w „The Last Time” i obowiązkowo w refrenach są chórki. Niby nic nowego, bo Asia tak w zasadzie grywa od samego początku i mimo różnic w składzie nie zmienili swojego brzmienia. A wokal Johna Payne’a brzmi coraz lepiej, choć fani Wettona marzyli, by wrócił do kapeli. Żeby nie było za słodko jest parę nijakich piosenek („On the Coldest Day in Hell” czy idący w stronę lekko latynowską „You’re the a Stranger” i instrumentalna „Aura”) i jedna mocna perła – prawie 8-minutowe dynamiczne „Free”, gdzie jest aż trzech gitarzystów dający popis swoich umiejętności.

„Aura” pozostaje dobrym albumem w dorobku grupy Asia. Czuć powoli pewne zmęczenie materiału, jednak muzycy jeszcze potrafią parę razy zaskoczyć. Panowie trzymają fason, jednak z Paynem grupa długo już nie pociągnęła. Ale to temat na inną porę.

7/10

Radosław Ostrowski

Asia – Rare

Rare

To najbardziej nietypowa płyta w dorobku grupy Asia z dwóch powodów. Po pierwsze, została nagrana w całości tylko przez Johna Payne’a i Geoffa Downesa. Po drugie, jest to płyta instrumentalna. Nic dziwnego, jest to w końcu ścieżka dźwiękowa do filmu przyrodniczego Davida Attenborough „Salmon: Against the Tides”.

Muzyka w całości oparta na basie i syntezatorach może być ciekawa, choć jest dość prosta. Downes nakłada na siebie różne partie klawiszy, łącząc je z fortepianem, czasem imitując dźwięki przyrody („The Seasons” czy „The Gods”), smyczki („The Waterfall”), harfę („The Gods”), nawet perkusję („The Whales”). Tylko problem w tym, że kompozycje i tematy są do siebie zbyt podobne, a wokal Payne’a w zasadzie ograniczał się do takich samych wokaliz. Na szczęście całość jest dość krótka (kompozycje nie trwają więcej niż 3 minuty), a kilka kompozycji naprawdę robi wrażenie („The Bears” z kotłami i fagotem czy bardzo mroczne „The Ghosts”, w którym pojawia się gitara elektryczna). Ale to cecha praktycznie każdego soundtracku, że pewne motywy się powtarzają. Ale coś tutaj mi przeszkadzało i znużyło. Jednak pozostaje to całkiem niezłą propozycją.

6/10

Asia – Arena

Arena

W 1996 roku w zespole Asia doszło do poważniejszych roszad. Z pierwotnego składu ostał się tylko Downes, Payne nadal grał na basie i był wokalistą, Sturgis pozostał perkusistą, za to pojawiło się aż dwóch gitarzystów: Elliott Randall i Aziz Ibrahim – obaj wcześniej byli muzykami sesyjnymi. I w tym składzie nagrali „Arenę”.

Na tym albumie jeszcze udzielił się perkusista Luis Jardin i gitarzysta Tomoyasu Hotei, który zagrał tylko w otwierającym całość instrumentalnym „Into the Arena”, a jego gra gitary elektrycznej przypominała trochę Carlosa Santanę. Bardzo delikatny i nietypowy wstęp. Że dalej jest to Asia słychać to najbardziej w grze klawiszy, które tworzą bardzo delikatne tło, ale w paru utworach mocno dają po sobie znać. A reszta to melodyjne, bardziej popowe piosenki z podniosłymi refrenami, chwytliwymi kompozycjami oraz porządna grą każdego z muzyków. I jak zawsze jest różnorodnie – od podniosłego „Heaven” ze świetnie zgraną perkusją i „plumkającymi” dzwoneczkami klawiszami po zmieniające tempo „Two Sides of the Moon”, które w połowie idzie w stronę mocniejszej gitary oraz szalonej perkusji, by pod koniec pójść w reggae.

I po raz pierwszy pojawia się duży utwór, który trwa prawie 10 minut – „The Day Before the War” zaczyna się dość spokojnie – organy i akustyczna gitara. Po dwóch minutach następuje mocne uderzenie perkusji, swoje robi też gitara, a perkusja brzmi jak seria z karabinu maszynowego. Wtedy wyciszenie, delikatnie gra gitara akustyczna i klawisze, swoje robi bas, pojawia się wokal Payne’a, w refrenach słychać echo oraz dziwnie brzmiące klawisze. Wtedy pojawia się „orientalna” elektronika i gitara. Zas pod koniec zapętlają się klawisze, które podobnie brzmią jak w „Tubular Bells” Oldfielda, serwując jeszcze bardzo niepokojące solo gitarowe. Perełka w dorobku Asii.

Dalej jest tak jak według sprawdzonej formuły, choć pojawiają się ciekawe drobiazgi jak przyśpieszające klawisze w „Never”, delikatna gra gitary w „Falling” czy orientalna gitara w „U Bring Me Down”. Za to Payne coraz pewniej się czuje jako wokalista.

„Arena” pozostaje najciekawszą płyta Asii z Paynem na wokalu, choć pozornie nic się tu nie zmieniło. Jednak grupa pokazuje, że potrafi zrobić parę niespodzianek, a duet produkcyjno-kompozytorski Payne/Downes trzyma się jak najlepiej. Czy dalej było tak dobrze? To opowiem wam później.

8,5/10

Radosław Ostrowski

Asia – Aria

Aria

Jest rok 1994. Dwa lata wcześniej Asia się reaktywowała i wydała nowy album, przy okazji zmieniając skład. Tutaj też doszło do roszad, odszedł Howe i Palmer, został Pitrelli, a nowym perkusistą został Mike Sturgis, który rok później dołączył do Wishbone Ash. I w tym składzie grupa zaczęła prace nad nowym albumem „Aria”.

Za produkcję i piosenki odpowiadali Payne z Downesem, czyli bas i klawisze powinny dominować. Początek jest dość tajemniczy i mroczny w „Anytime”, ale po „biciu” basem oraz przestrzennych klawiszach dołącza reszta grupy. I w zasadzie mamy starą, sprawdzoną formułę – nastrojowe klawisze, chwytliwe refreny śpiewane chóralnie i bardzo surowo brzmiącą (wtedy) gitarę elektryczną. Ale pojawiają się drobne elementy zaskoczenia jak „etniczna” perkusja i wokali w stonowanym „Desire”, gdzie jeszcze wpleciono elektroniczną wersję jednego z utworów Bacha, akustyczny wstęp w „Summer”, bardzo szybkie klawisze w refrenach „Don’t Cut the Wire (Brother)” + marszowa perkusja w połowie czy odgłosy jazdy konnej i strzały w dynamicznym „Rememberance Day” (perkusja z gitarą szaleją). Mimo że tak naprawdę niewiele się zmienia, a John Payne radzi sobie coraz lepiej na wokalu, to jednak płyty Asii słucha się naprawdę dobrze. Nadal jest przebojowo i dynamicznie, ale teksty są dość poważne, bo poza typowym miłosną treścią, nie zabrakło tutaj refleksji o wojnie i telewizji („Reality” z elektronicznie zmodulowanym głosem w refrenie).

„Aria” potwierdza, że Asia mimo przetasowań i zmian w grupie nie zmienia się specjalnie, nie zatraca się. Styl pozostaje ten sam i mimo upływu wielu lat, odbiór pozostaje pozytywny.

7,5/10

Radosław Ostrowski

https://www.youtube.com/watch?v=HXPApXkd9J0&w=300&h=247

Asia – Aqua

Aqua

Po wydaniu dwóch płyt w zespole Asia doszło do rozpadu. W 1990 roku doszło do reaktywacji grupy, ale ze zmienionym składem. Wrócił Steve Howe, Carl Palmer i Geoff Downes. Ciężko chorował John Wetton, którego zastąpił nowy basista i wokalista John Payne i doszedł drugi gitarzysta Al Pitrelli. W takim składzie w 1992 roku powstał kolejny album „Aqua”.

Tym razem za produkcję odpowiada Geoff Downes razem z Johnnym Warmanem – bardzo uznanym autorem tekstów i piosenkarzem. Tym razem efekt był dość zaskakujący. Album zaczyna i kończy instrumentalna „Aqua” podzielona na dwie części – delikatna gra gitar akustycznych i klawiszy. A potem pojawia się „Who Will Stop the Rain?” – znacznie delikatniejsze klawisze, piękne solo gitary akustycznej w połowie (słychać robotę Howe’a), surowa gitara elektryczna i na koniec pewien „etniczny” wokal. A dalej jest jeszcze ciekawiej i równie przebojowo, bo stylistycznie niespecjalnie się zmieniło (poza mocniejszą i zadziorniejszą gitarą). Jednak grupa zaczyna się otwierać się na inne gatunki – mamy mocno bluesowe „Back in Town”, „Love Under Fire” z plumkajacymi klawiszami udającymi harfę, nastrojowe „Crime of the Heart” ze smyczkami na poczatku czy mocno rockowe „Someday” ze spokojniejszym środkiem, co przypomina bardziej progresywne brzmienia. Ale im dalej, tym trochę mniej ciekawiej i pojawia się prosta naparzanka gitarowa („Little Rich Boy”), zaś ballady pokroju „The Voice of Reason” oparte w całości na gitarach wywołała we mnie znużenie (poza końcówką).

A jak wypada sam wokal Johna Payne’a? Jest taki bardziej amerykański i bardziej rockowy, co w mocniejszych numerach się sprawdza, ale bardziej „wbił” mi się w głowę Wetton. Także dość proste teksty sprawdzają się bez poważnych zastrzeżeń.

Ku mojemu zaskoczeniu „Aqua” okazała się porządna płytą z dobrymi melodiami, bardziej agresywnym brzmieniem oraz całkiem interesującym wokalistą. Nie brakuje tutaj odrobiny przełamywania barier i zabawy z innymi gatunkami, ale Asia nie zmieniła znacząco swojego stylu. I chyba dobrze.

7,5/10

Radosław Ostrowski

https://www.youtube.com/watch?v=vjZtfoa8V4w&w=300&h=247