Pułapka

Czy jestem jedynym, który z własnej woli idzie na nowe filmy M. Night Shyamalana? Cokolwiek nie mówić o tym twórcy, jego filmy są zawsze interesujące i nie ma tutaj miejsca na nudę. Już na etapie promocji facet wie, jak złapać przynętę – a ja się (znowu) dałem złapać. Czyżby „Pułapka” miała się okazać dla mnie… pułapką?

Cała akcja skupia się na koncercie młodej gwiazdki popowej, Lady Raven (Seleka Shyamalan, córka reżysera). Wśród publiczności znajduje się Cooper (Josh Hartnett) z córką Riley (Ariel Donaghue), która się megafanką wokalistki. Ale mężczyzna zaczyna zauważać, że coś tu poważnego się dzieje: jest o wiele więcej kamer, sporo policjantów i o wiele więcej ochrony. Lady Raven to nie jest Beyonce, by mieć takie środki bezpieczeństwa. Jak się nasz bohater dowiaduje od sprzedającego merch Jamiego (Jjonathan Langdon), cały ten koncert to zasadzka przygotowana na seryjnego mordercę. O czym jednak nikt – poza nami widzami – nie wie, że to właśnie Cooper jest poszukiwanym oraz trzyma gdzieś swoją przyszłą ofiarę.

Co najbardziej zaskakuje w „Pułapce” to fakt, że nie ma tutaj żadnych elementów nadnaturalnych. Sama historia opowiedziana jest prosto, bez udziwnień, a twist dostajemy już w pierwszych 15 minutach. Koncept i punkt wyjścia – jak zazwyczaj u Shyamalana – jest bardzo interesujący. Muszę przyznać, że przez pierwszą godzinę udaje się zbudować napięcie oraz przykuć uwagę. To, jak Cooper lawiruje między ochroną i próbuje wydostać się z zasadzki robi wrażenie. Nawet jeśli czasem jest to na granicy prawdopodobieństwa (wejście między policjantów z identyfikatorem pracownika), to naprawdę działa. Same sceny koncertowe wyglądają naprawdę nieźle – obraz z telebimów, jest grupa tancerzy, a same piosenki brzmią więcej niż ok. Jednak po mniej więcej godzinie cała ta atmosfera zaczyna się sypać, a ekran zalewają mniejsze lub większe głupoty.

Spoiwem dającym najwięcej frajdy z oglądania jest absolutnie świetny Josh Hartnett. To, jak przeskakuje od ciepłego ojca do zimnego psychopaty robi piorunujące wrażenie i w każdej scenie magnetyzuje. Czyni go nieprzewidywalnym, niepokojącym oraz trudnym do odczytania. Aktor na swoich plecach trzyma ten film. Reszta w zasadzie nie dorównuje mu, ale najbardziej całość ciągnie w dół Seleka. Kiedy ona ma śpiewać i tańczyć (wszystkie piosenki sama napisała – za to szanuje), to wypadnie. Problem w tym, że staje się ona dość istotna dla trzeciego aktu i wyłazi z niej straszne drewno.

Jednak muszę przyznać, że „Pułapka” jest całkiem niezłym thrillerem i pierwszym filmem reżysera pozbawionym elementów nadprzyrodzonych. Miejscami naiwny, czasami głupawy, jednak potrafi utrzymać uwagę do (niemal) samego końca. Not bad, Mr. Shyamalan, not bad.

6/10

Radosław Ostrowski 

Pukając do drzwi

M. Night Shyamalan – pamiętam jeszcze te czasy, kiedy to nazwisko elektryzowało. Specjalista od thrillerów z elementami nadnaturalnymi oraz finałowymi twistami, wywracającymi całą historię do góry nogami. Choć nigdy do poziomu „Szóstego zmysłu” i „Niezniszczalnego” się nie zbliżył, to zawsze dawałem mu szansę. Dlaczego? Bo zawsze szukał oryginalnych, intrygujących konceptów, balansujących na granicy śmieszności (jak nie jest w formie) albo grozy, zaskoczenia i napięcia. Jaki jest przypadek jego najnowszego filmu, czyli „Pukając do drzwi”?

Punkt wyjścia jest bardzo prosty: jesteśmy w domku gdzieś w lesie. Z dala od cywilizacji. Przybywa tutaj małżeństwo gejów ze swoją adoptowana córką. Cisza, spokój, sielanka. Ale do czasu, bo pojawia się w tej okolicy wielkolud z trzema kompanami. Niby chcą tylko porozmawiać, lecz są uzbrojeni w dziwne bronie. Kim są? Czego chcą? I dlaczego sprawiają wrażenie, jakby zostali do czegoś zmuszeni? Lider Leonard (Dave Bautista) mówi krótko: „Musicie dokonać wyboru. Jedno z was musi się poświęcić albo będzie koniec świata.” Co k***a?

pukajac do drzwi1

Pomysł brzmi wariacko, choć tym razem reżyser oparł się na książce Paula Tremblaya. Już sam początek buduje aurę tajemnicy, kiedy podczas czołówki widzimy jakieś tajemnicze rysunki. W karcie pacjenta, stronie z krzyżówką, w tle grają niepokojące smyczki. Coś wisi w powietrzu. Potem jest początek, gdzie widzimy dziewczynkę zbierającą koniki polne. Wtedy z daleka wyłania się wielkolud, ale głos ma bardzo spokojny, łagodny. Zaczyna się rozmowa i podskórnie czułem napięcie. A to dopiero początek całej hecy. Shyamalan nie zapomina o budowaniu napięcia, aż do momentu ataku na dom. Czyżby to miało być dobre home invasion movie? I mamy tą przerzutkę z końcem świata, która daje spore pole do manewru. Czy ci ludzie są nawiedzeni? Są członkami sekty? Chorzy psychicznie? Stawka jest wysoka i namacalna. A jeśli wybór nie zostanie dokonany, jeden z czwórki zostanie zabity i nowa „plaga” zejdzie na ziemię.

pukajac do drzwi4

Pierwsze 30-40 minut trzyma za mordę, wręcz szokuje i wali w ryj. Cały czas główkowałem co tu się dzieje, chcąc zrozumieć całą tą sytuację. Mocno idącą w absurd, lecz Shyamalan nie daje jednoznacznej odpowiedzi, zderzając dwa punkty widzenia. Innymi słowy, klasyczne zderzenie wiary i umysłu. Dla mnie jednak problem w tym, że ta konfrontacja ogranicza się na rzucaniu argumentów i… obie strony okopują się na swoich stanowiskach. A co gorsza, nie pada parę istotnych pytań wobec tej czwórki, np. skąd się wzięły te wizje, jak się poznali? Brakowało próby przekonania drugiej strony, że to wszystko jest wyłącznie zbiegiem okoliczności. Ale jedno na ich twarzach widać: strach i odczucie, że nie chcą tu być. To by pomogło lepiej wejść w buty tych „porywaczy”. Podobnie jak w „Split” mamy retrospekcje z życia naszej pary rodziców (Jonathan Groff i Ben Aldridge), pozwalając lepiej poznać ich relację. O dziwo, nie wybijało to z rytmu. To wszystko dobrze wygląda w obrazku (film kręcono na taśmie 35 mm), nie brakuje znajomych ruchów kamery czy niemal zapełniających cały obraz twarzy.

pukajac do drzwi2

Niestety, jest jeden poważny problem. A mianowicie zakończenie i wyjaśnienie całej sytuacji jest tak bardzo w mordę, że już bardziej się nie da. Wolałbym pozostawienie tego w stanie zawieszenia. Parę dialogów też może przyprawić o ból uszu i efekty specjalne parę razy są niespecjalne, ale można na to przymknąć oko. Zwłaszcza, że całość jest bardzo dobrze zagrana. Odkryciem jest tutaj Dave Bautista jako Leonard – lider grupy porywaczy. Bardzo wycofany, tłumiący swoje emocje, mówiący bardzo spokojnym głosem, bardzo przekonująco pokazuje lidera tej dziwnej grupki nieznajomych (równie dobrze zagranych m.in. przez Ruperta Grinta). Fantastyczny jest także Ben Aldridge, który z Jonathanem Groffem tworzą parę naszych protagonistów. Ten pierwszy jest bardziej agresywny, ekspresyjny i racjonalny, ten drugi to spokojniejszy, wycofany gość. Cała ta relacja jest prowadzona bez fałszu, szczególnie jak mamy jeszcze debiutującą Kristen Cui (córka Wen), który pięknie uzupełnia ten obrazek.

pukajac do drzwi3

Czyżby Shyamalan wrócił do formy? Częściowo tak. „Pukając do drzwi” przypomina, że ten zdolny twórca nadal potrafi trzymać w napięciu aż do (prawie) samego końca. Niestety, zdarzają się potknięcia w nie za dobrych dialogach czy zakończeniu, niemniej trudno odmówić atmosfery osaczenia i niepokoju. Dowód na to, że tego reżysera nie należy jeszcze skreślać.

7/10

Radosław Ostrowski

Glass

M. Night Shyamalan ostatnimi laty zaczynał wracać do swojej formy. Kameralna „Wizyta” oraz niemal klaustrofobiczny „Split” przypomniały talent reżysera. Pytanie jednak, czy nasz specjalista od twistów utrzymuje poziom, czy jednak sukces był przedwczesny? Na to pytanie odpowiedź powinien dać „Glass”, który był ostatnią częścią trylogii superbohaterskiej Hindusa. Ale jakiej trylogii?

glass1

Wszystko zaczęło się od roku 2000, kiedy reżyser stworzył „Niezniszczalnego”. Była to opowieść o szarym facecie, który odkrywa w sobie superbohaterskie moce. „Split” – jak się okazał – był historią o narodzinach superłotra. W założeniu „Glass” ma być ostateczną konfrontacją między Davidem Dunnem a tajemniczą Bestią. I początkowo wydaje się, że będziemy szli w tym kierunku. Dunn (obecnie szef sklepu ze sprzętem do ochrony) nadal działa jako samotny mściciel i przypadkowo trafia na ślad Kevina, przetrzymującego porwane cheerleaderki. Dochodzi do bijatyki, którą kończy interwencja policji, zaś obaj panowie trafiają do strzeżonego szpitala psychiatrycznego. Tam mają zostać poddani leczeniu oraz przekonani, że nie są superbohaterami, nie mają żadnych mocy, a nadprzyrodzone sytuacje da się racjonalnie wyjaśnić. Jakby tego było mało, razem z nimi przebywa Mr. Glass – ekscentryczny pasjonata komiksów, odpowiedzialny za wiele zbrodni.

glass2

Punkt wyjścia naprawdę dawał duże pole manewru. Reżyser powoli przygotowuje grunt do konfrontacji, choć pierwsza scena akcji wydaje się dość dziwacznie sfilmowana (kamera pokazująca zdarzenia jest przyklejona tak, by widać przód protagonisty albo jest oddalona). Niemniej to jest intrygujące, ale wszystko zmienia się z miejscem akcji. Zamiast interakcji między trójką kluczowych postaci, widzimy ich odizolowanych od siebie i pojawia się pani psycholog (Sarah Paulson będąca tutaj Człowiekiem-Ekspozycją). Cała ta relacja oraz motyw, że tzw. superbohaterowie to tylko odbicie ich problemów psychicznych miała w sobie potencjał. Ale Shyamalan za bardzo przeciąga ten wątek, przez co czułem się znużony, zaś dialogi są rzucane w tak łopatologiczny sposób, że aż to naprawdę boli. Pojawiają się zbędne retrospekcje oraz postacie niejako wspierające każdego z wyjątkowych postaci.

glass3

Najgorsze jednak Shyamalan zostawia na koniec. Oczywiście musi zaserwować masę twistów oraz wolt, a finałowe starcie okazuje się być pozbawione jakiegokolwiek napięcia. Jakby tego było mało, zachowanie postaci staje się coraz bardziej irracjonalne, zaś wielki plan Glassa oraz ostatnie 20-25 minut wywołało we mnie poczucie żenady (zwłaszcza śmierć jednego z bohaterów). Najchętniej wymazałbym je z pamięci, gdybym mógł.

glass4

Nawet aktorzy (i to nawet zdolni) nie mają tak naprawdę zbyt wiele do roboty. Bruce Willis jako Dunn miewa przebłyski oraz chwile, kiedy zaczyna wątpić w swoje moce. Ale przez większość czasu zwyczajnie siedzi i smutną ma twarz. Samuel L. Jackson przez większość filmu nic nie mówi, a nawet się nie rusza. Tylko, że w kreowaniu mistrza zbrodni wydaje się być karykaturą swojej postaci z pierwowzoru. Jedynie James McAvoy ma duże pole do popisu (w końcu ma 24 osobowości) i tylko on ciągnie całość na swoich barkach. Lekko szpanuje swoimi umiejętnościami, ale i tak wypada najlepiej.

Chciałbym powiedzieć, że „Glass” jest udanym filmem oraz intrygującą dekonstrukcją kina superbohaterskiego. Ale Shyamalan znowu zachłysnął się swoimi sukcesami, popadając na wielkich mieliznach i tworząc swój najgorszy film od czasów „Ostatniego Władcy Wiatru”. Tego się nie spodziewałem.

5,5/10

Radosław Ostrowski

M. Night Shyamalan – 6.08

shyamalanReżyser, scenarzysta, producent, sporadycznie aktor.

Urodzony 6 sierpnia 1970 roku w indyjskim Mahe jako Manoj Nelliyattu Shyamalan. Syn pochodzącego z Malezji kardiologa oraz tamilskiej położnej. Przez pierwsze sześć tygodni mieszkał w Puducherry, a następnie cała rodzina przeniosła się do USA, a dokładniej do Penn Valley, czyli przedmieść Filadelfii. Wychowany w wierze hinduistycznej, uczęszczał do prywatnej katolickiej szkoły: Waldron Mercy Academy, prowadzonej przez Siostry Miłosierdzia, następnie do Episcopal Academy (prywatne liceum należące do Kościoła) w Merion. W 1988 otrzymał stypendium Uniwersytetu Nowojorskiego, a samą uczelnię (dokładnie Tisch School of the Arts) ukończył w 1992 roku. To tam znajomi zaczęli nazywać go Night, które stało się jego drugim imieniem.

Filmem zaczął się interesować, gdy jako 8-letni chłopiec na urodziny dostał kamerę Super 8. Ojciec chciał, by Manoj kontynuował rodzinną tradycję i został lekarzem, ale matka wspierała pasję swojego dziecka. Już mając 17 lat, Shyamalan nakręcił 45 filmów swoją kamerą. By zrealizować swój profesjonalny debiut, autobiograficzny Praying with Anger  z 1992 roku, zapożyczył się u rodziny i przyjaciół. Film nie zrobił furory, ale dwa lata później wytwórnia Fox kupiła od niego scenariusz, który miał sam zrealizować, jednak przed podpisaniem kontraktu producenci zrezygnowali. Rozgłos przyniósł mu dopiero trzeci film, ale to wiedzą wszyscy.

W 1993 roku poślubił psycholożkę Bhavnę Vaswani, poznaną na studiach, z którą ma trzy córki. W 2000 r. Night założył wspólnie z Ashwainem Rajem firmę producencką Blinding Edge Pictures z siedzibą w Berwyn. Firma realizowała wszystkie filmy Hindusa od „Niezniszczalnego„.

Styl reżysera jest bardzo łatwy i przejrzysty: powolna, spokojna narracja, konsekwentnie budowane napięcie, statyczne kadry, idealnie budująca klimat muzyka oraz realistyczne pokazanie zjawisk nadprzyrodzonych. Sama historia to mieszanka alegorii, aury tajemnicy oraz horroru, stanowiąc nadbudowę do historii o wierze, walce z traumami i lękami, w centrum wydarzeń jest zawsze rodzina oraz/lub antagonista posiadający niezwykłe umiejętności. Do tego najczęściej miejscem akcji jest rodzinna Filadelfia i ZAWSZE musi pojawić się w finale twist, wywracający całą historię do góry nogami. Oraz sam reżyser pojawia się w drobnej roli (wyjątkiem była drugoplanowa postać pisarza z Kobiety w błękitnej wodzie wyróżniona Złotą Maliną)

Sam Night ma na swoim koncie dwie nominacje do Oscara, nominację do Złotego Globu, dwie nominacje do BAFTY, nominację do Saturna, Złotego Satelitę oraz 4 (!!!) Złote Maliny i 6 nominacji do tej nagrody. Do grona jego najbliższych współpracowników zalicza się: kompozytora Jamesa Newtona Howarda, operatora Taka Fujimoto, scenografów Larry’ego Fultona i Larry’ego Diaza, dźwiękowców Toda A. Maitlanda, Lee Dichtera, Michaela Semanicka i Chrisa Navarro oraz producentów: Sama Mercera, Franka Marshalla, Jose L. Rodrigueza, Johna Ruska, Ashwina Rajana, Kathleen Kennedy i Barry’ego Mendela.

I teraz najważniejsze: ranking filmów kontrowersyjnego reżysera od samego dna po największą chwałę. 3,2,1, odpalamy.

Miejsce 12. – Ostatni Władca Wiatru (2011) – 3/10

Film, będący kinową wersją animowanego serialu Nickelodeon. Bohaterem jest mały chłopiec Aang, będący wcieleniem Awatara – maga panującego nad wszystkimi żywiołami: powietrza, wody, ognia i ziemi. Polują na niego Władcy Ognia, marzący o podboju świata. Był potencjał na świetne kino przygodowe w świecie fantasy, ale nic nie zagrało. Scenariusz jest strasznie skrótowy i po łebkach, bohaterowie są nijacy oraz pozbawieni charakteru, efekty specjalne zaledwie niezłe, a akcja zbyt szybka. Aktorstwo praktycznie nie istnieje, a solidna strona audio-wizualna (muzyka jest rewelacyjna!!!) to troszkę za mało na udany film. Recenzja tutaj.

Miejsce 11. – Kobieta w błękitnej wodzie (2006) – 4/10

Filmowa baśń, która poraża naiwnością oraz dziwacznością swoich pomysłów. Bohaterem jest dozorca apartamentowca, który w basenie znajduję narfę – istotę nie z tego świata, mającą za zadanie nawiązać kontakt mającym zmienić świat i wrócić do domu. Przejścia pilnuje paskudne monstrum. Jest galeria ekscentrycznych postaci i masa tak absurdalnych pomysłów, że trudno zachować powagę (przepowiednia z kartonów po płatkach śniadaniowych to popis absurdu). Zrozumiałbym to, jeśli całość miała być żartem z bajek, ale jest to tak poważne, że aż śmieszne. Gdyby nie grający główne role Paul Giamatti (Heep) oraz Bryce Dallas Howard (Story) byłoby beznadziejnie. Recenzja tutaj.

Miejsce 10. – Zdarzenie (2008) – 5/10

Kolejny przykład ciekawego pomysłu i nieciekawej realizacji. Ludzie z niewiadomych przyczyn odbierają sobie życie – nie wiadomo dlaczego i kto za tym stoi. Sceny, w których ludzie oddają się zgonom trzymają w napięciu. Problem w tym, że mamy nieciekawych antagonistów, czyli uciekającą rodzinę: nauczyciela biologii (fatalny Mark Wahlberg i troszkę lepsza Zooey Deschanel), którzy po prostu odpychają od reszty. Jeśli dodamy do tego kiepskie dialogi doprowadzające do bólu głowy i czerstwy humor, to jest słabo.. Reżyseria nierówna, pomysł niezły, realizacja średnia. Recenzja tutaj.

Miejsce 9. – Glass (2018) – 5,5/10

Trzecia część komiksowego uniwersum reżysera, gdzie ma dojść do ostatecznej konfrontacji dobra (David Dunn z „Niezniczalnego”) ze złem (Kevin ze „Split”). Jednak obaj panowie trafiają do szpitala psychiatrycznego, gdzie przebywa od dawna Mr. Glass. Oczekiwania były wielkie, ale efekt rozczarował wszystkich. Brakowało w tym akcji, napięcia i zaskoczenia. Wszystko psuje wręcz idiotyczny finał oraz nudna gadanina. Sam McAvoy nie jest w stanie tego uratować, zaś Sarah Paulson jest zmarnowaną panią Ekspozycją. Recenzja tutaj.

Miejsce 8. – 1000 lat po Ziemi (2013) – 6/10

Nie zgadzam się z opiniami, że to jeden z najgorszych filmów Shyamalana. To skromne kino opowiadające o ojcu i synu (w tych rolach Will Smith i jego syn Jaden). Pierwszy to legendarny wojskowy, drugi ma ambicje być taki jak on, tylko zbyt wrażliwy jest. Podczas lotu na szkolenie ich statek rozbija się na nieprzyjaznej ludziom Ziemi. Ojciec ma złamaną nogę i jest uziemiony, a syn musi odnaleźć nadajnik, by wezwać pomoc. Mieszanka kina inicjacyjnego, SF, przygodowego, całkiem sprawnie zrealizowane sceny akcji (ucieczka przez gorylami czy walka w gnieździe orła) z niezłymi dialogami oraz solidnym aktorstwem Smithów 2-óch. Recenzja tutaj.

Miejsce 7. – Znaki (2002) – 7/10

Thriller o pastorze (nietypowo obsadzony Mel Gibson), który odszedł od Boga i samotnie wychowuje dzieci. Jego spokojne życie zmienia się, gdy zaczynają pojawia się dziwne kręgi na polach. Czyżby mieli pojawić się na Ziemi obcy? Reżyser dotyka kwestii wiary oraz roli przypadku w naszym życiu, zaskakując dojrzałością oraz spójnym pokazaniem ciągu przyczynowo-skutkowego. Do tego mamy dobre aktorstwo (poza Gibsonem trzeba pochwalić Joaquina Phoenixa), świetne zdjęcia i budującą klimat muzykę. Ale ostatni kwadrans wszystko psuje. Mogło być świetnie, jest tylko dobrze. Recenzja tutaj.

Miejsce 6. – Split (2016) – 7/10

Pomysł był prosty: trzy dziewczyny zostają porwane przez tajemniczego mężczyznę, Kevina. Na miejscu odkrywają, że porywacz jest schizofrenikiem z 23 osobowościami, m.in.: eleganckiej kobiety, sztywnego pedanta czy sepleniącego dziecka. Jedna z dziewczyn,wycofana Casey, by móc uciec próbuje nawiązać kontakt z bardziej przyjaznymi osobowościami Kevina. Powolny, klaustrofobiczny klimat niczym z „10 Cloverfield Lane” (troszkę psuty przez retrospekcje protagonistki) i nerwowe oczekiwanie na Kevina (rewelacyjny James McAvoy!!!), który zawłaszcza ekran. Może końcówka troszkę przypomina slashera, ale ostatnia scena i świetne aktorstwo dają wiele satysfakcji. Recenzja tutaj.

Miejsce 5. – Wizyta (2014) – 7,5/10

Po okresie filmów dziadowskich i twórczym wypaleniu, nakręcona w tajemnicy i po partyzancku „Wizyta” okazała się ogromną niespodzianką. Zrealizowany w konwencji found footage horror opowiada o dwójce dzieciaków odwiedzających nigdy nie widzianych dziadków, próbujących odnowić kontakt z córką. Na miejscu zauważają, że starsi państwo nie do końca zachowują się normalnie. Reżyser wraca do najlepszych tricków: wolne tempo, konsekwentnie budowane napięcie (dziwaczne zachowania starszych państwa), gęstniejąca atmosfera oraz kompletnie wywracająca całość wolta. Plus kompletnie nieznani aktorzy oraz mądre przesłanie o wybaczeniu. Recenzja tutaj.

Miejsce 4. – Osada (2004) – 7,5/10

Film, którego promocja wpuszczała w maliny. Sprzedawany jako thriller/horror jest tak naprawdę stylowym, melodramatem z elementami grozy. Bohaterami tego dzieła jest niewidoma Ivy Walker (debiutująca Bryce Dallas Howard) oraz wycofany Lucius Hunt (Joaquin Phoenix). Oboje żyją w małej osadzie otoczonej lasem, pod koniec XIX wieku. Mieszkańcy zawiązali pakt z potworami mieszkającymi w lesie, lecz porozumienie zostaje zawieszone. Stylowy, pięknie sfotografowany film (Roger Deakins!!) z kapitalną, liryczną muzyką (zasłużona nominacja do Oscara dla Jamesa Newtona Howarda). Plus konsekwentnie budowane napięcie, finałowa wolta kompletnie rozsadzająca głowę (do dziś dzieląca widzów), świetne aktorstwo (poza w/w także Adrien Brody, William Hurt, Brendan Gleeson i Sigourney Weaver) oraz nieoczywisty klimat. Recenzja tutaj.

Miejsce 3. – Dziadek i ja (1998) – 8/10

Kompletna niespodzianka, bo jest to bardzo ciepłe i poruszające kino familijne, dotykające tematu wiary. Bohaterem jest 9-letni Joseph, który po śmierci dziadka próbuje znaleźć Boga. Po co? By dowiedzieć się, co z dziadkiem. Brzmi to niezbyt ciekawie, ale Shyamalan jak ognia unika patosu, robienia laurki oraz kiczowatości. Do tego jest bardzo sporo humoru, dojrzałości, głębi oraz trafnych obserwacji. Chłopiec przeżywa też typowe problemu swojego wieku: przyjaźń, pierwsza miłość, tęsknota oraz poszukiwanie odpowiedzi. Świetnie poprowadzeni młodzi aktorzy, subtelna oraz wiarygodna psychologia postaci, a także spora dawka humoru. Takiego Shyamalana nie znał nikt. Recenzja tutaj.

Miejsce 2. – Niezniszczalny (2000) – 8/10

Najmroczniejsze dzieło filmowca, będące bardziej realistycznym spojrzeniem na historie o superbohaterach. Takim herosem ma być David Dunn (wyciszony Bruce Willis) – ochroniarz na stadionie, przechodzący rodzinny kryzys. Impulsem dla niego jest wykolejenie pociągu, które nasz protagonista przeżył bez zadrapania. Wtedy zgłasza się do niego ekscentryczny właściciel galerii komiksów, Elijah Price (świetny Samuel L. Jackson). Wiarygodna psychologiczne droga do poznawania swojego ja (podnoszenie ciężarów w piwnicy), obowiązkowe starcie ze Złem (mistrzowska scena ratowania dzieci), powolne poznawanie tajemnicy wokół bohatera oraz spotkanie ze swoim nemezis. Shyamalan wyprzedza tutaj Nolana, Snydera oraz twórców „Kroniki”, ale podzielił los pionierów i popadł w zapomnienie, by zostać docenionym po latach. Recenzja tutaj.

Miejsce 1. – Szósty zmysł (1999) – 8,5/10

Kto nie pamięta tego zdania: I see dead people. Opowieść o chłopcu, który widzi duchy zmarłych oraz psychiatry próbującego mu pomóc. Horror, który nie jest oczywistym straszakiem, atakującym jumpscare’ami i próbującymi wywołać nasze lęki w sposób mechaniczny. Ma siłę pełnokrwistego dramatu o chłopcu z darem, który czyni z go outsidera oraz obiekt ataków kolegów (fenomenalny Haley Joel Osment). Nie wie, czego od niego chcą ci niepogodzeni z losem. Nawet lekarz (znakomity Bruce Willis w nowym emploi) ma wątpliwości, jak rozwiązać ten problem. Wszyscy też pamiętamy finałową woltę, ale Shyamalan precyzyjnie przedstawia całą opowieść. Buduje poczucie niepokoju (obecność duchów czy otwierająca całość… zapalająca się żarówka), chwyta za serce jak podczas genialnej sceny rozmowy dziecka z matką w samochodzie (łzy gwarantowane, sami zobaczcie), konsekwentnie budując napięcie jak w scenie przyjęcia, gdzie zostaje włączona pewna kaseta. Seans na jeden raz? Absolutnie nie, bo będziecie się zastanawiać, jak nie wpadliście na to.

Nieobejrzane:

Praying with Anger (1992) – debiut opowiadający o Amerykaninie (w tej roli sam reżyser) szukającego swoich indyjskich korzeni

Jakim reżyserem jest Shyamalan? Chcącym ciągle zaskakiwać, aspirującym do bycia drugim Alfredem Hitchcockiem. Celem jest opowiadać poruszające, trzymające w napięciu historie. Jak widać nie jest to filmowiec tylko jednego udanego tytułu, co sugerują różne fora internetowe. Jedynie 2-3 filmy to kompletnie badziewia, na które szkoda czasu, co jest statystycznie świetnym wynikiem. Ostatnie lata pokazują, że Shyamalan odzyskuje formę i będzie walczył o naprawę swojej reputacji. I zaczynam znowu czekać na jego nowe filmy z nadzieją, a nie obawami. To o czymś świadczy.

A jak wy oceniacie dorobek M. Nighta Shyamalana? Piszcie śmiało w komentarzach, dzieląc się swoimi wrażeniami.

Radosław Ostrowski

Ostatni Władca Wiatru

Nie widziałem animowanej produkcji Nickelodeon, będącej fundamentem tej opowieści, więc na tą produkcję Shyamalana z 2010 roku, nie czekałem zbyt mocno. Do tego „wygrana” przy nagrodach Złotej Maliny, ostudziły całkowicie mój entuzjazm. Ale nie raz to gremium omijało prawdziwe ścierwa w historii kinematografii, więc może tym razem się pomylili.

Cała historia opiera się na świecie pełnym magii, czarów. Dawno temu był balans między władcami żywiołów: ziemi, wody, powietrza i ognia. Równowagę między tymi światami strzegł Awatar – potężny mag, panujący wszystkimi żywiołami. Jednak 100 lat temu zniknął bez śladu, a Władcy Ognia postanowili podporządkować sobie resztę świata. I wtedy przypadkiem brat z siostrą przypadkowo znajdują zamarzniętego chłopca. Okazuje się, że jest nim Aang – mag wiatru oraz kolejne wcielenie Awatara, a wygnany książę Ognia, Zuko musi schwytać chłopaka, by zmazać plamę na honorze.

ostatni_wladca_wiatru1

Shyamalan miał swoje momenty, gdzie potrafił budować napięcie, skupić się na bohaterach, nawet pokazując kompletnie statyczne i pozornie drobne sceny. Mając jednak dużo większy budżet, reżyser zwyczajnie się gubi, zapominając o swoich atutach. Największym problemem jest tutaj scenariusz, który jest nie tyle chaotyczny, ile bardzo, BARDZO skrótowy. Szybko przenosimy się z miejsca na miejsce: zaczynamy w krainie wyglądającej jak biegun, poznajemy Krainę Magów Wiatru, by przejść do więzionych magów ziemi, sporadycznie odwiedzić Władcę Ognia, planującego podbój świata, by w finale dotrzeć do Krainy Wody, gdzie dochodzi do finałowej konfrontacji. Coś tam po drodze jest tłumaczone, ale nie na tyle, by wejść w ten cały świat, gdzie magia i duchowość jest mocno obecna.

ostatni_wladca_wiatru2

Bohaterowie są strasznie jednowymiarowi, pozbawieni głębi, a interakcja między nimi pozbawiona jest jakiegoś sensownego uzasadnienia. Jest to tak mechaniczne, że aż niezrozumiałe. Psychologia postaci jest strasznie uproszczona, a naszym protagoniści (zwłaszcza wojownik Dokka) grają bardzo sztywno, jakby ktoś wsadził im kija w cztery litery. I jeszcze jedno: nasi protagoniści, czyli Aang wyglądający jak tybetański mnich oraz para mag/wojownik (Eskimosi) są grani przez białych aktorów, choć reszta ich naturalnego otoczenia wygląda bardziej naturalnie. Nie przeszkadzałoby mi to, gdyby te role były dobrze zagrane. Tak jednak nie było i to jeszcze bardziej kluło moje oczy. Zaś wrogowie, czyli wojownicy Władców Ognia to Hindusi – czarni jak noc, wykorzystujący wszelkie wynalazki i nowinki technologiczne.

ostatni_wladca_wiatru3

Czy w ogóle jest coś dobrego? O dziwo trzy rzeczy i sprawiają, ze jest to znośne. Po pierwsze, główny antagonista, czyli książę Zuko. Jest to rozdarty chłopak między szacunkiem swojego ojca i uznaniem swojego honoru, a podziwem dla Awatara. Dev Patel, grający tą rolę daje radę, podobnie jak jego wuj Iroh, będący jego mentorem. Drugim elementem jest strona wizualna z niezłymi efektami specjalnymi – scenografia i kostiumy robią dobre wrażenie, sceny akcji (zwłaszcza pod koniec) są zgrabnie zrealizowane, a finał niemal epicki. Wreszcie trzeci punkt, czyli kapitalna muzyka niezawodnego Jamesa Newtona Howarda, która ma wszystko to, czego filmowi brakuje – emocje, klimat oraz moc.

ostatni_wladca_wiatru4

Zakończenie sugeruje, że to zaledwie początek całej opowieści o naszym Awatarze, ale odbiór filmu zaprzepaścił jakiekolwiek szanse na kontynuację. Shyamalan zrobił jeszcze kiepską przysługę. Dlaczego? Osoby nie znające pierwowzoru, czyli animowanego serialu zniechęcił do zapoznania się z nim, a fani tego chcieli reżysera ukrzyżować. Ostatecznie „Ostatni Władca Wiatru” nie sprawdza się ani jako adaptacja, ani jako samodzielny tytuł. Kompletna strata czasu oraz wielkie dno.

3/10

Radosław Ostrowski

Kobieta w błękitnej wodzie

Cleveland Heep pracuje w apartamentowcu jako dozorca. Jąka się, ale jest bardzo pomocny i udzielający się innym. Największym jego problemem jest kwestia związana z basenem, a dokładniej z tym, iż ktoś w nocy włamuje się do basenu. Nakrywa kogoś, ale wpada do wody i traci przytomność. Gdy się budzi, widzi obok siebie przemoczoną kobietę. Imię jej Story, a Heep odkrywa jej pochodzenie nie z tego świata. Chce wrócić do siebie, ale stwory pilnują wejścia.

kobieta_blekit2

Film uważany jest za pierwsze duże potknięcie w dorobku Shyamalana i nawet jestem w stanie się z tym zgodzić. Ta dziwna mieszanka dreszczowca z baśnią, gdzie bohaterowie próbują poznać swoje prawdziwe miejsce na ziemi. Obecność każdego z bohaterów nie jest przypadkowa, pokazując silne powiązanie. Opowieść toczy się w typowym, spokojnym rytmie jaki znamy z poprzednich filmów Hindusa. Zapowiedzią całości może być wstęp pokazujący historię ludzi oraz morskich istot – narf. Shyamalan lekko podnosi stawkę i opowiada to wszystko absolutnie poważnie, chociaż mamy w tle galerię dość ekscentrycznych postaci: chińską studentkę, krzyżówkowicza i jego syna zafascynowanego płatkami śniadaniowymi, hipisów, opiekunkę zwierząt, atletę dbającego o połowę swojego ciała, pracującego na dziełem życia pod genialnym tytułem „Książka kucharska” oraz złośliwego, przemądrzałego krytyka filmowego. To nie wszyscy, ale najważniejsi bohaterowie. Klimat mroku budują świetne zdjęcia Christophera Doyle’a oraz magiczna muzyka Jamesa Newtona Howarda.

kobieta_blekit1

Tylko, że całość brzmi mocno absurdalnie, a kilka pomysłów wydaje się mocno szalonych. Dotyczy to odnalezienia postaci mających pomóc wrócić Story do domu: Bractwa, Strażnika i Tłumacza. Wszystko to oparte jest na bardzo starej baśni, a Heep czerpie z tego całą swoją wiedzę. Szukanie sposobu za pomocą… haseł z krzyżówki, a następnie… opakowań po płatkach śniadaniowych. Brzmi idiotycznie? I mógłbym to potraktować jako żart, gdyby reżyser nie opowiadał to tak serio. Książka mająca zmienić oblicze świata – aż za poważne czy wyciąganie informacji od córki starszej pani (to akurat było zabawne). Nawet pierwsza konfrontacja Heepa ze stworem zamiast budować napięcie wywoływała śmiech. Humor dodaje postać krytyka, czyli pana Farbera (Bob Balaban, wyglądający jak James Newton Howard), ale to za mało. Dodatkowo wszyscy, bez zająknięcia wierzą w historię tej dziewczyny, choć wydaje się nierealna dla człowieka.

kobieta_blekit3

Aktorsko film budują dwie osoby i wywiązują się ze swoich zadań z nawiązką. Mowa tu o Paulu Giamattim, czyli sympatycznym panu Heep z mroczną tajemnicą oraz zjawiskowej Bryce Dallas Howard. On jest bardzo empatycznym, ciepłym facetem, ona nieświadomą swojego prawdziwego przeznaczenia i posiada zdolność „budzenia” mocy siedzącej w ludziach. Czuć między nimi chemię i to ta dwójka rozkręca całość. Reszta postaci jest ledwo zarysowana (poza Faberem), przez co trudno traktować ich poważnie.

kobieta_blekit4

„Kobieta” miała być – i pewnie jest – baśnią, skierowaną raczej do młodszego odbiorcy. Osoby w takim wieku jak ja albo dostrzegą pewne drugie dno (musiałem je chyba bardzo przeoczyć), albo uznają całość za przekombinowaną, dziwaczną hybrydę, pełną głupoty, absurdu oraz niemożnością rozgryzienia logiki. Mnie odrzuciło kompletnie. Do tego Shyamalan obsadził się w większej roli, pogrążając się mocniej niż zwykle. Początek upadku intrygującego reżysera.

4/10

Radosław Ostrowski

1000 lat po Ziemi

W niedalekiej przyszłości Ziemia stanie się planetą nie do zamieszkania przez ludzkość – mieszkańcy przebywają na Nova Prime, egzystując i walcząc z ursami, czyli zmutowanymi bestiami wyczuwającymi ludzi węchem. To tutaj przebywa się walczący z tymi istotami generał Cypher Raige. Oficer wyrusza na typową misję szkoleniową razem ze swoim synem, Kitai. Chłopiec chce bardzo być taki jak swój ojciec. Po drodze statek rozbija się, Cypher jest uziemiony, a nadajnik do wezwania pomocy oddalony o kilka dni drogi stąd, a Kitai będzie zdany na siebie.

1000_lat_po_ziemi1

Shyamalan wydawałoby się, że skończył się pod koniec pierwszej dekady XXI wieku. Tym razem wsparty przez samego Willa Smitha (pomysł, produkcja, główna rola) zrealizował przygodowe kino SF w starym stylu. Jeśli ktoś spodziewał się spektakularnej rozpierduchy z dużym budżetem, powinien czuć się rozczarowany. „1000 lat…” to bardzo kameralne kino, wykorzystujące sztafaż SF do opowiedzenia historii o walce z własnymi demonami. Kitai żyje z brzemieniem odpowiedzialności za śmierć siostry, jest bardzo wystraszony i reaguje bardzo emocjonalnie. Widać w nim strach, lęki i potrzebę akceptacji od oschłego, opanowanego przez wojskowy dryl ojca. Sceny wspólnych rozmów przez kombinezon wyposażony w podgląd mają swoją siłę. Chociaż nie porażają oryginalnością, mają w sobie spory ładunek emocjonalny. Jednocześnie Shyamalan nie zmienia tego w spektakularny, hollywoodzki happy end.

1000_lat_po_ziemi2

Z jednej strony widać, że postarano się zadbać o warstwę wizualną. Ziemia wygląda jak niczym nie zmącona obecnością człowieka raj – piękne lasy, wodospady, wulkany. Przyroda zachwyca, ale jednocześnie nie wybacza i bywa bezwzględna wobec obcych. Trzeba być wobec niej bardzo pokornym, by przetrwać. Z drugiej efekty specjalne (poza paskudną urgą) są takie sobie, wyglądają sztucznie, a scenografia z rozbitym statkiem wygląda bardzo teatralnie. Czuć to mocno w scenach akcji, zrealizowanych całkiem nieźle.

1000_lat_po_ziemi3

Aktorsko film opiera się wyłącznie na Willu (Cypher) i Jadenie (Kitai) Smith. I muszę przyznać, że panowie dają radę, chociaż Will dla wielu może być ciężkostrawny. Szorstki, bardzo spokojny głos oraz emocjonalny chłód sprawiają wrażenie wycofanego, zdystansowanego i pozbawionego emocji twardziela. Jaden jest bardziej ekspresyjny i widać powolną ewolucję od strachliwego, niepewnego chłopca w odpowiedzialnego, niepozbawionego sprytu wojownika.

1000_lat_po_ziemi4

„1000 lat po Ziemi” nie jest najlepszym filmem Shyamalana, ale powoli zaczyna wracać do formy. Bywa czasami nudnawy, gubi tempo, ale daje całkiem niezłą rozrywką z niegłupim przesłaniem. Ale na wielki powrót Hindusa trzeba było troszkę poczekać. 

6/10

Radosław Ostrowski

Zdarzenie

W 2008 roku pewien amerykański reżyser hinduskiego pochodzenia nakręcił film, który powszechnie był (do czasu jego następnego filmu) uważany za najgorszą rzecz w jego dorobku. „Zdarzenie”, bo o tym filmie mowa, to film jedyny w swoim rodzaju i dla mnie dość nierówny. Ale po kolei.

Wszystko zaczyna się w Nowym Jorku, gdzie w Central Parku dochodzi do dziwnego, tytułowego zdarzenia. Ludzie nagle stoją w miejscu, zaczynają się cofać i… popełniają samobójstwo. Czym? Wszystkim, co się nawinie pod ręką – spinką do włosów, pistoletem, samochodem wjeżdżając na drzewo. Co jest przyczyną? Atak biologiczny, awaria reaktora atomowego, terroryści, kosmici, natura się zbuntowała? Nie wiadomo. I wtedy poznajemy Elliota Moore’a – nauczyciela biologii z Filadelfii. Ostatnio jednak coś nie układa mu się z żoną, Almą. Jest jakieś spięcie, może krąży jakiś facet. Oboje decydują się – za poradą władz – wyjechać z miasta, ale po drodze dochodzi do ataków w innych miastach.

zdarzenie1

Brzmi intrygująco? Reżyser ma ciekawy pomysł i potrafi budować napięcie, co widać przez pierwszy kwadrans: sceny w Central Parku i spadający ludzie z placu budowy – mrozi krew. Dalej też potrafi wzbudzić dezorientację oraz suspens: czy to ucieczka przed wiatrem na otwartym polu (wiem, że to brzmi idiotycznie, ale jak to jest zrobione), spotkanie z żołnierzem czy scena, gdy nauczyciel matematyki jedzie na stopa razem z rodziną i jest dziura w naszyciu. Do tego świetnie budująca poczucie zagrożenia muzyka Jamesa Newtona Howarda, klimat bezradności i takiej apokalipsy. Troszkę to przypominało „Wojnę światów”, tylko bez efektów specjalnych.

zdarzenie2

Z drugiej strony, „Zdarzenie” sprawia wrażenie filmu głupiego, wręcz durnego. I to jest wina dialogów, które brzmią sztucznie. Najmocniej to czuć pod koniec, gdy bohaterowie trafiają do domu zamieszkanego przez ekscentryczną panią Jones, której zachowanie bije na głowę wszystko – oskarżenia o próbę kradzieży, zabójstwo, uderzenie dziecka w dłoń. Żarty ocierają się o absurd (hot dogi dają radę, ale tekst o aptekarce – grube jaja), dialogi sprawiają ból uszom (rozmowy z panią Jones – na samą myśl zaczynam się śmiać czy rozmowy naszej pary – poza tą finałową, która była udana), wątek państwa Moore i ich problemów małżeńskich jakiś ledwo liźnięty, niedopracowany. A samo zakończenie wielu może rozczarować brakiem wyjaśnienia na przyczynę tej sytuacji. Sytuacji, która może się powtórzyć.

zdarzenie3

Aktorsko film kładzie Mark Wahlberg, któremu Shyamalan chyba celowo postawił kłody pod nogi. Albo wypowiada zdania kompletnie bez sensu i nie na miejscu (rozmowa przed śmiercią pani Jones czy gadka z plastikowym drzewem), albo ma to spojrzenie. Miało ono chyba wyrażać zagubienie, dezorientację i strach, a mówiło ono: „Mark, w coś ty się za kabałę wpierdolił”. Na partnerującą Zooey Deschanel przynajmniej można popatrzeć (te wielkie oczy), bo też nie ma tu zbyt wiele do zaprezentowania. Chemii między nimi brak, więzi też nie czuć – spece od castingu dali ciała. Najciekawsza postać to kolega matematyk Julien (John Leguizamo), ale dość szybko znika z ekranu. I jeszcze świrnięta pani Jones (znana ze „Split” Betty Buckley) – takiego dziwadła jeszcze nie widziałem.

zdarzenie4

Shyamalan „Zdarzeniem” strzelił sobie w stopę, zaliczając spektakularną wpadkę, którą – podobno – przebił kolejnym tytułem. Realizacja solidna, suspens też jest, ale scenariusz jest słaby, aktorzy też poniżej możliwości, a o dialogach nie chce mi się gadać. Duże rozczarowanie, balansujące między śmiertelną powagą a zgrywą.

5/10

Radosław Ostrowski

Osada

UWAGA! Tekst zawiera spojlery!

Jest rok 1897. Gdzieś w Pensylwanii znajduje się mała osada otoczona lasem Covington, gdzie spokojnie żyją sobie ludzie pod wodzą Edwarda Walkera. Ale w tej okolicy obowiązują zasady, na skutek paktu między mieszkańcami a mieszkającymi w okolicy potworami. Nie można używać koloru czerwonego, nie można przekraczać granicy lasu, by nie wystraszyć stworów. Jednak pewien mieszkaniec imieniem Lucius Hunt łamie ten pakt, sprowadzając nieszczęście na całą wioskę.

osada1

Wiele osób po obejrzeniu zwiastuna dało się nabrać, gdyż M. Night Shyamalan znowu wszystkich wpuścił w pole. Poniższy opis zapowiadałby horror w strojach z epoki, ale tak naprawdę jest to melodramat z elementami mroku i strachu. Poza naszym wycofanym Luciusem istotną postacią jest córka burmistrza, niewidoma Ivy oraz podkochujący się w niej upośledzony umysłowo Noah. Bardzo powoli i stopniowo odkrywamy karty dotyczące tego paktu oraz tajemnicy związanej z założeniem tytułowej osady. Shyamalan skupia się bardziej na tej miłości – tłumionej, niewypowiadanej, sygnalizowanej spojrzeniami, niedopowiedzeniem. Również sama obecność tajemniczych bestii – przez sporą część widzimy tylko drobne fragmenty, skąpane w mroku i noszące czerwone płaszcze. Ich obecność (zdarte ze skóry zwierzęta, późniejsze znaki na drzwiach) oraz ciągłe fotografowany las budują aurę niepokoju, tajemnicy. Także dźwięk buduje strach jak w scenie czekania Ivy przed drzwiami na Luciusa i ucieczka do piwnicy czy ucieczka przed monstrum w lesie. „Osada” ma fantastyczne zdjęcia (zwłaszcza nocą) oraz kapitalną, liryczną muzykę.

osada2

I wszystko byłoby świetne, gdyby nie wyjaśnienie całej tajemnicy, czyli ostatnie 30 minut. Osada założona przez starszych kontroluje mieszkańców, wszystkie stwory to mistyfikacja, mająca na celu odstraszyć ludzi do opuszczenia. Dlaczego? Miasto jest siedliskiem zła i krzywdy, o czym opowiadają mieszkańcy. Ale zarówno otwarcie tajemniczych pudełek ze zdjęciem oraz spotkanie ze… strażnikiem chroniącym rezerwatu samochodem, wprawiło mnie w totalną konsternację zakończoną głęboką myślą: że co, kurwa? Że wewnątrz rezerwatu założono XIX-wieczną osadę, by się ukryć przed cywilizacją? Pomysł karkołomny, by stworzyć własną utopię nie jest niczym nowym i to nawet daje radę. Dla wielu osób to rozwiązanie może wydawać się idiotyczne, bo jak to mogło się udać zrobić to niezauważonym? Nie wiem, ale mindfuck gwarantowany.

osada3

Na szczęście ten finał jest zgrabnie maskowany świetnym aktorstwem, ze szczególnym wskazaniem na młodych aktorów. Film kradnie prześliczna debiutantka, czyli Bryce Dallas Howard jako Ivy. Niewidoma, ale bardzo wrażliwa, czarująca i inteligentna kobieta. Ona trzyma ten film na barkach i nie można oderwać od niej oczu. Wycofany Joaquin Phoenix jest świetny w roli ciekawego świata Luciusa – to jest ten typ aktora, który samą obecnością jest w stanie zbudować postać, a najbardziej pamięta się scenę wyznania wobec Ivy. Również Adrien Brody jako upośledzony Noah potrafi skraść film swoim dziwnym zachowaniem, nie popadając w parodię czy przerysowanie. Ze starszej gwardii najlepiej wypada William Hurt, czyli burmistrz Walker. Zawsze spokojny, opanowany i starający się trzymać całe otoczenie, nie pozbawiony jednak wrażliwości.

osada4

„Osada” to film dość nieoczywisty, bardzo stylowy, kapitalnie wygląda audio-wizualnie. Romantyczny horror, wodzący za nos i z obowiązkowym twistem made by Shyamalan. Jeśli ktoś spodziewa się klasycznego horroru, będzie rozczarowany, ale ta mieszanka działa skutecznie, z czym bywało różnie. Hindus z klasą w dobrej formie.

7,5/10

Radosław Ostrowski

Dziadek i ja

Joshua ma 9 lat i chodzi do katolickiej szkoły w Filadelfii. Rodzice są lekarzami, strasznie zajętymi, starsza siostra żyje w swoim świcie. Ale był jeszcze On – dziadek, z którym spędzał mnóstwo czasu i był dla niego prawdziwym kumplem. Taka bardzo silna więź zdarza się podobno raz na życie. Dziadek umiera, a chłopiec nie do końca jest w stanie się z tym pogodzić. Dlatego postanawia podjąć się ważkiej misji: znaleźć Boga i zapytać go, co z dziadkiem.

dziadek_i_ja1

Wiara jest tematem bardzo trudnym, a co dopiero szukanie wiary przez bardzo młodego człowieka. Tym bardziej zaskakuje sposób w jakim jest to opowiedziane – bardzo delikatnie, bez górnolotnych słów, patosu. Tym bardziej zaskakujące, że reżyserem tego filmu jest… M. Night Shyamalan. Tak, TEN Shyamalan i to na pięć minut przed realizacją swojego najgłośniejszego dzieła. Opowieść naszego bohatera toczy się w trzech punktach czasowych: jesienią, gdy zaczyna naukę w szkole i zaczyna stawiać pytania, zimą szukając znaku i dowodów na obecność Jego oraz wiosną, gdy kończy V klasę, znajdując odpowiedzi. Po drodze chłopiec przeżyje to, co wiele osób w tym wieku: przyjaźni z kumplem, zauroczenie dziewczyną ze szkoły naprzeciw, bycie prześladowanym przez Freddy’ego oraz narzucającego się Franka – grubego, unikanego przez wszystkich kolegów oraz zakonnicę Terry, która łączy religię z baseballem.

dziadek_i_ja2

Jednocześnie to wszystko przeplatane jest krótkimi retrospekcjami z dziadkiem. Już początek, gdzie widzimy rysunki naszego bohatera, a w tle słyszymy próbę gry czy bieg podczas szkolnego festynu. Dla mnie tych scenek było troszkę za mało, jednak wystarczyło to, by w pełni pokazać tą silną więź. Równie mocno zaakcentowana jest przyjaźń z Davem – wspólne gry, rozmowy i dyskusje pełen są ważkich kwestii, ale nigdy nie skręcają w stronę kiczu. Dla mnie „Dziadek i ja” to przede wszystkim opowieść o przechodzeniu żałoby oraz wchodzenia w poważniejszy wiek. Rodzice zabiegani próbują pomóc bohaterowi rozmowami, tak naprawdę jednak sam chłopiec wskutek wydarzeń dojrzewa i dostrzega pewne rzeczy inaczej.

dziadek_i_ja3

Całość jest za to bardzo dobrze zagrana, co jest zasługą dobrych ról dzieci. Joseph Leary z delikatnym spojrzeniem kradnie film przy takich scenach jak rozmowa z księdzem o Bogu czy siedzenie w fotelu bujanym z koszulą dziadka. Chłopakowi partneruje Timothy Reifsnyder jako oddany kumpel Dave, z którym prowadzi dyskusje, wspólnie się bawią, a sam Dave wykonuje szalone rzeczy (akcja z wiadrem i mopem w stylu „Mission: Impossible” – bezcenne). Choć Robert Loggia (dziadek) pojawia się tylko w retrospekcjach jest zwyczajnie uroczy. Tak samo zaskakująca Rosie O’Donnell jako pełna empatii siostra Terry.

dziadek_i_ja4

Shyamalan w prosty sposób opowiada historię w taki sposób, że nie da się przejść obojętnym. „Dziadek i ja” jest poruszającą, mądrą, chwytającą za serce historią o przyjaźni, wierze, szukaniu sensu i odnalezieniu się po stracie bliskiej osoby. Kompletnie nieoczywiste oblicze twórcy „Szóstego zmysłu”.

8/10

Radosław Ostrowski